مظلوم عبدی از «همگرایی راهبردی» با دولت اقلیم کوردستان خبر داد

مظلوم عبدی، فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، در گفتگویی اختصاصی که روز یکشنبه ۲ آذر ۱۴۰۴ (۲۳ نوامبر ۲۰۲۵) منتشر شد، جزئیات سفر اخیر و دیپلماتیک خود به اقلیم کوردستان را تشریح کرد. 

فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه این سفر و دیدارهای انجام شده در حاشیه مجمع «مپس ۲۰۲۵» را نقطه عطفی در روابط میان اداره خودگردان شمال و شرق سوریه و دولت اقلیم کوردستان توصیف کرد و از آغاز یک «فرآیند تازه» مبتنی بر برادری و منافع مشترک خبر داد.

 دیپلماسی در دهوک؛ فراتر از تشریفات

عبدی که به دعوت رسمی برای شرکت در مجمع صلح و امنیت خاورمیانه (MEPS) به شهر دهوک سفر کرده بود، با اشاره به استقبال گرم مقامات اقلیم، تأکید کرد که این تعاملات فراتر از دیدارهای تشریفاتی معمول بوده است. او در گفتگو با خبرگزاری مزوپوتامیا (MA) تصریح کرد: «روابط ما با جنوب (اقلیم کوردستان) وارد مرحله‌ای طبیعی و راهبردی شده است. این دیدارها نشان‌دهنده یک آغاز جدید است که در آن تعاملات میان اداره غرب کوردستان و دولت اقلیم کوردستان توسعه‌ای چشمگیر خواهد یافت.»

در جریان این سفر، فرمانده کل SDF دیدارهای سطح بالایی با رهبران ارشد پارت دموکرات کوردستان و مقامات عالی‌رتبه دولتی داشت. وی تأیید کرد که با پرزیدنت مسعود بارزانی، نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کوردستان و مسرور بارزانی نخست‌وزیر اقلیم کوردستان گفتگوهای مفصلی انجام داده است.

 محور مذاکرات: از اقتصاد تا وحدت ملی

به گفته عبدی، اگرچه موضوع گذرگاه مرزی «سیمالکا» همواره بخشی از گفتگوهای دوجانبه بوده است، اما در این دور از مذاکرات، تمرکز از مسائل لجستیکی مرزی به سمت «همکاری‌های کلان اقتصادی» تغییر یافته است.

وی با بیان اینکه اقلیم کوردستان باید نقشی محوری در بازسازی سوریه ایفا کند، افزود: «ما همسایه و برادر هستیم. انتظار داریم که کوردهای جنوب، شمال و دیاسپورا در بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی شمال و شرق سوریه مشارکت فعال داشته باشند.» عبدی خاطرنشان کرد که مقامات اقلیم کوردستان ضمن استقبال از این دیدگاه، آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های اقتصادی اعلام کرده‌اند.

در بخش دیگری از این دیدارها، موضوع «وحدت ملی» و چالش‌های مشترک سیاسی مورد بحث قرار گرفت. عبدی با اشاره به کنفرانس ماه مه گذشته که با هدف ایجاد اجماع میان احزاب کورد برگزار شد، از موانع موجود بر سر راه هیئت مشترک کوردی برای مذاکره با دمشق سخن گفت و از رهبران اقلیم کوردستان خواست تا از تلاش‌ها برای فعال‌سازی این هیئت و نمایندگی تمام کوردهای سوریه حمایت کنند.

 بن‌بست در «توافق ۱۰ مارس» و آینده ارتش سوریه

بخش مهمی از اظهارات عبدی به وضعیت پیچیده مذاکرات با دولت مرکزی سوریه و سرنوشت «توافق ۱۰ مارس» اختصاص داشت. این توافق که در اوایل سال ۲۰۲۵ میان SDF و دولت دمشق امضا شد، به دلیل اختلاف‌نظر در اولویت‌بندی‌ها با کندی مواجه شده است.

عبدی توضیح داد که دمشق اصرار دارد پیش از هرگونه توافق اداری یا قانون اساسی، مسائل نظامی و امنیتی حل‌وفصل شود؛ رویکردی که SDF با آن مخالف است. وی تأکید کرد: «راهکارهای نظامی ضروری هستند، اما نباید مانع پیشرفت موازی در حوزه حکمرانی و حقوق اساسی شوند.»

فرمانده کل SDF در خصوص آینده نیروهای تحت امرش موضعی شفاف اتخاذ کرد و گفت: «نیروهای دموکراتیک سوریه با بیش از یک دهه تجربه مبارزه با داعش در کنار ائتلاف بین‌المللی، باید به صورت "منظم" و به عنوان یک بدنه واحد به ارتش سوریه بپیوندند، نه اینکه منحل شوند.» او ادغام این نیروها را عاملی برای تقویت ارتش ملی و تضمین صلح در کشور دانست.

 تحولات بین‌المللی؛ پیام ترامپ و تغییر لحن آنکارا

عبدی همچنین پرده از جزئیات دیپلماتیک مهمی برداشت که توسط تام باراک، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور سوریه، به او منتقل شده است. بر اساس این اطلاعات، در دیدار اخیر میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه در کاخ سفید، موضوع شمال و شرق سوریه به صراحت مطرح شده است.

به گفته عبدی، در این نشست که هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه نیز حضور داشته، ترامپ بر حل مسائل از طریق گفتگو و پرهیز از جنگ تأکید کرده است. عبدی همچنین به تغییر محسوس در رویکرد ترکیه اشاره کرد و گفت: «اگرچه آنکارا همچنان گلایه‌هایی دارد، اما لحن تهدیدآمیز و خشن سال‌های گذشته جای خود را به درخواست برای یافتن راه‌حل داده است.»

 چشم‌انداز قانون اساسی جدید

در پایان، مظلوم عبدی بر لزوم تدوین یک قانون اساسی جدید برای سوریه تأکید کرد. وی نقشه‌راهی دو مرحله‌ای را پیشنهاد داد: نخست، اصلاح قانون اساسی فعلی برای رفع تعارضات با «ائتلاف ۱۰ مارس» و تضمین حقوق کوردها، و دوم، آغاز فرآیند تدوین قانون اساسی کاملاً جدید طی دو تا سه سال آینده.

او با تأکید بر تنوع قومی و مذهبی در صفوف SDF، خواستار حضور نمایندگان تمامی مؤلفه‌های جامعه سوریه از جمله دروزی‌ها، علوی‌ها، سنی‌ها و مسیحیان در مذاکرات ملی با دمشق شد.