احمد الشرع سوگند یاد کرد که همزیستی مسالمتآمیز و صلح را ترویج دهد
اربیل (کوردستان٢٤) – احمد الشرع، رئیس جمهور سوریه، یک سال پس از سرنگونی بشار اسد، با دهها هزار نفر که برای بزرگداشت سالگرد سرنگونی وی، به خیابانها آمده بودند، سوگند یاد کرد که دوره عدالت و همزیستی را آغاز کند.
ائتلاف اسلامگرایان الشرع در اواخر نوامبر سال گذشته حملهای برقآسا را آغاز کرد و در ۸ دسامبر دمشق را تصرف کرد و به طور ناگهانی به بیش از پنج دهه حکومت خانواده اسد و بیش از یک دهه جنگ داخلی پایان داد.
صبح امروز دوشنبه ۸ دسامبر، در مساجد قدیمی شهر نماز جشن برگزار شد، جمعیت شادمان در خیابانهای پایتخت و سایر شهرهای بزرگ تجمع کردند و بسیاری از مردم پرچمهای سوریه را تکان میدادند.
الشرع در سخنرانی خود به این مناسبت گفت:«امروز، با طلوع آزادی، ما گسستی تاریخی از آن میراث، برچیدن کامل توهم، دروغ و خروج دائمی از دوران استبداد و خودکامگی را اعلام میکنیم و طلوعی روشن و جدید را نوید میدهیم - طلوعی مبتنی بر عدالت، خیرخواهی... و همزیستی مسالمتآمیز.»
وی افزود:«ما تعهد خود را به اصل عدالت برای تضمین پاسخگوکردن همه کسانی که قانون را نقض کرده و مرتکب جنایت علیه مردم سوریه شدهاند، مجددا تایید میکنیم.»
این در حالی است که انتقال قدرت شکننده در سوریه، با مذاهب مختلف به دلیل قتل عامهای فرقهای در منطقه ساحلی علویان و درگیریهای مرگبار در سویدای با اکثریت دروزی در جنوب، متزلزل شده است.
مقامات پس از آنکه برخی از نیروهای دولتی یا متحدانش در خشونتها دست داشتند، تحقیقات را اعلام کردند.
جنگ داخلی که در سال ۲۰۱۱ با سرکوب وحشیانه اعتراضات طرفداران دموکراسی توسط دولت اسد آغاز شد، بیش از نیم میلیون کشته و میلیونها آواره بر جای گذاشت.
دهها هزار نفر هنوز مفقود هستند و خانوادهها منتظر اجرای عدالت هستند.
«مثل یک معجزه»
ایاد بورگول، ۴۴ ساله، پزشک، با اشاره به تحولات عمده از جمله حمایت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از الشرع، یک جهادی سابق که زمانی برای سرش جایزه تعیین شده بود، گفت:«آنچه در طول سال گذشته اتفاق افتاده، شبیه یک معجزه است.»
بورگول به خبرگزاری فرانسه گفت:«پس از سالها جنگ و بحران اقتصادی، مردم به نیازهای اولیه مانند برق نیاز دارند، اما مهمترین چیز برای من صلح مدنی است.»
الشرع در خارج از کشور پیشرفتهایی مانند بازگرداندن جایگاه بینالمللی سوریه و لغو تحریمها را داشته است، اما در داخل با چالشهای بزرگی از جمله جلب اعتماد مردم، تضمین امنیت، بازسازی نهادها و حفظ وحدت کشور از هم پاشیده خود، روبرو است.
الشرع پس از نماز صبح در مسجد معروف اموی دمشق گفت:«مرحله فعلی نیازمند اتحاد تلاشهای همه شهروندان برای ساختن سوریهای قوی، تحکیم ثبات آن، حفاظت از حاکمیت آن و دستیابی به آیندهای شایسته فداکاریهای مردمش است.»
او همچون سال گذشته که وارد پایتخت شد، لباس نظامی به تن داشت.
غیث تربین، امدادگر ۵۰ ساله، ابراز امیدواری کرد که دولت اکنون پس از سالها جنگ که بخشهایی از کشور را ویران کرده است، «صلح مدنی را در اولویت قرار دهد.»
چالشهای پیش رو
در ماه اکتبر، بانک جهانی اعلام کرد که بازسازی پس از جنگ سوریه میتواند تا ۲۱۶ میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
مقامات سوریه از قراردادهای سرمایهگذاری بزرگ از جمله برای زیرساختها خبر دادهاند، اما اکثر سوریها هنوز شاهد پیشرفتهای عمدهای نبودهاند.
امنیت همچنان یک مشکل مداوم است و منتقدان، دولت جدید را به به حاشیه راندن اقلیتها و عدم محافظت از آنها متهم کردهاند.
برخی خواستار تمرکززدایی یا خودمختاری شدهاند، که الشرع قاطعانه با آن مخالفت کرده و بر یک دولت متمرکز اصرار دارد.
سازمان عفو بینالملل اعلام کرد:«واکنش دولت جدید به تخلفات جدی که از زمان به قدرت رسیدن آنها صورت گرفتهاند، آزمونی برای سنجش تعهد آنها به پیگیری عدالت و پاسخگویی خواهد بود.»
دیدهبان حقوق بشر گفت که مقامات «گامهای مثبتی در زمینه عدالت، شفافیت و حقوق برداشتهاند، اما نتوانستهاند از خشونت و جنایات مداوم جلوگیری کنند».
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در بیانیهای گفت که «آنچه در پیش است، بسیار فراتر از یک گذار سیاسی است؛ این فرصتی برای بازسازی جوامع ویرانشده و التیام شکافهای عمیق» و ایجاد ملتی است که در آن همه سوریها «میتوانند در امنیت، برابری و با عزت زندگی کنند».
اما همه روز دوشنبه را جشن نمیگرفتند.
مغازهها در داخل و اطراف شهر ساحلی جبله تعطیل شدند، جایی که یک رهبر معنوی برجسته علوی از اعضای اقلیت مذهبی خود - که خاندان اسد به آن تعلق دارند - خواسته بود در اعتراض به مقامات جدید، جشن را تحریم کنند.
در شمال شرقی کشور که تحت کنترل کوردها است، مقامات امروز دوشنبه با استناد به نگرانیهای امنیتی، ممنوعیت تجمعات عمومی را اعلام کردند.
طبق توافقی که در ماه مارس حاصل شد، قرار بود مدیریت خودگردان کوردستان تا پایان سال نهادهای خود را در دولت مرکزی ادغام کند، اما پیشرفت در این زمینه متوقف شده است.
عملیات نظامی اسرائیل و درخواستها برای ایجاد منطقه غیرنظامی در جنوب سوریه، علیرغم مذاکرات جاری بین دو کشور برای رسیدگی به نگرانیهای امنیتی هر دو طرف، چالشهای بیشتری را ایجاد میکند.
ایافپی/ب.ن