Minareya Çolî ya dîrokî ya Hewlêrê tê nûjenkirin
Navenda Nûçeyan (K24) – Rêveberiya Giştî ya Şûnewar û Kelepûrê ya Hewlêrê ragihand ku dê di demek nêzîk de dest bi projeyeke nûjenkirinê ya mezin ji bo Minareya Çolî ya navdar bikin.
Rêveberê Giştî yê Şûnewar û Kelepûrê yê Hewlêrê, Nadir Babekir, roja Çarşemê ji malpera Kurdistan24 re got, "Nûjenkirina Minareya Çolî ketiye rojevê û ji bo vê mebestê em ê hefteya bê bi aliyên pêwendîdar re bicivin."
Babekir diyar kir, karê nûjenkirinê dê ji aliyê tîmeke endazyarên xwecihî ve bê kirin. Ev xebat dê li ser bingeha lêkolîneke meydanî be ku ji aliyê tîmeke pisporên Çekî ve hatiye amadekirin, kêmasiyên minareyê destnîşan kirine. Heman tîma Çekî berî 17 salan jî li ser vê minareyê karê nûjenkirinê kiribû û di 5ê Gulana îsal de ji bo lêkolîneke berfireh ji nû ve serdana şûnewarê kiribû.
Guhertinên ku tên plankirin hem ji bo bihêzkirina avahiyê ne hem jî ji bo xweşikkirina derdorê ne. Babekir got, "Em ê çeperê minareyê biguherînin, kamera li derdora wê bi cih bikin, valahiyan dagirin û çend guhertinên din jî bikin. Ev yek dê bala geştyaran bikişîne, bi taybetî ku em niha hewl didin zêdetir bala geştyaran bikişînin ser warê şûnewar û Kelepûrê."
Çîroka navê "Çolî" û dîroka 900 salî
Minare, ku navê wê yê fermî "Minareya Muzeferiye" ye, weke semboleke navdar a Hewlêrê ya ku wek "Bajarê Keleh û Minareyê" tê nasîn, tê dîtin û dîroka wê vedigere nêzîkî neh sedsalan.
Ew di navbera salên 1190 û 1232an de di dema serweriya Siltan Muzeferedîn Kokbûrî de, ku di bin fermandariya rêberê Kurd Selahedînê Eyûbî de desthilatdarê Hewlêrê bû, hatiye avakirin. Li gorî kovara Kurdistan Chronicle, tê bawerkirin ku minare tekane beşê mayî yê Mizgefta Mezin a Muzeferiye ye. Di dema Siltan Kokbûrî de, ewlehiya herêmê baştir bû û welatiyan yekem car dest bi niştecihbûna li derveyî sûrên kelehê kir. Di vê heyamê de du dibistan, Bazara Qeyseriyê ya dîrokî û mizgefta ku minare pê ve girêdayî bû hatin avakirin.
Bi demê re, mizgeft hilweşiyaye û derdora bircê vala maye, lewma ji aliyê xelkê herêmê ve weke "Minareya Çolî" hatiye binavkirin.
Taybetmendiyên Mîmarî yên Bêhempa
Minare li rojavayê Keleha Hewlêrê ya ku di lîsteya UNESCOyê de ye, disekine. Bejna wê 36 metre ye û ji kerpîçên pijandî hatiye çêkirin û bi nivîsên Kûfî hatiye xemilandin.
Sêwirana wê ya mîmarî bêhempa ye; bi binkeyeke heftgoşeyî dest pê dike ku piştî 7 metreyan dibe heştgoşeyî. Ev binkeya ku 15 metre bilind e, du deriyên wê yên cuda hene, yek li rojava û yek jî li rojhilat.
Ev şûnewar heta sala 1935an bi piranî hatibû jibîrkirin, heta ku hikûmeta Iraqê ew weke mîrateyeke çandî destnîşan kir. Yekem nûjenkirina mezin di sala 1960î de hate kirin. Îro, derdora Minareya Muzeferiye weke "Parka Minareyê" hatiye geşkirin û bûye baxçeyek giştî ku hem welatiyên Herêmê hem jî geştyaran dikişîne û Hewlêra nûjen bi dîroka wê ya dewlemend ve girêdide.
