لە عێراق هۆشداری لە قەیرانی ئاو دەدرێت

لە ماوەی 80 ساڵی ڕابردوودا یەدەگی ئاوی عێراق گەیشتووەتە نزمترین ئاست، ئەمەش بەهۆی کەمیی باران و  گۆڕانی کەشوهەوا و زیادبوونی سەرچاوە مرۆییەکانەوە.

لەو چوارچێوەیەدا خالد شەماڵ، گوتەبێژی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکانی عێراق ڕایگەیاند "دۆخی ئاوی عێراق شەرمەزارکەر و نیگەرانکەرە بەهۆی ئەو سێ ساڵە وشکەساڵییەی بەخۆیەوە بینیوە، جگە لە بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و گۆڕانی کەشوهەوا و کەمیی باران، نەک تەنها لە عێراق، بەڵکو لە وڵاتانی دراوسێی خاوەن سەرچاوەی ئاویش."

گوتەبێژەکە گوتیشی: ئێستا عێراق کەمترین یەدەگی ئاو لە ماوەی 80 ساڵدا تۆمار دەکات، هەر بۆیە هەوڵ و هاوکاریی هەموو لایەک پێویستە بۆ تێپەڕاندنی ئەم قەیرانە.

خالد شەماڵ دەشڵێت: وەزارەت ستراتیجیەکی سێ قۆڵی داڕشتووە، سەرەتا بە بەهێزکردنی هەماهەنگی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی دەوڵەمەند بە ئاو دەست پێ دەکات بۆ ئەوەی پشکێکی دادپەروەرانە بۆ وڵاتەکە دەستەبەر بکات، بەو پێیەی عێراق وەرگری ئاوە، زیاتر لە 70%ی داهاتە دەرەکییەکان.

سەبارەت بە ڕۆڵی حکوومەت لەو ڕووەوە، گوتەبێژەکە ڕوونی کردەوە، حکوومەت پرسی ئاوی گۆڕیوە بۆ پرسێکی گرنگ. هەربۆیە، ڕاستەوخۆ لەلایەن محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق چاودێری دەکرێت. ئەمەش بووەتە هۆی ئیمزا کردنی ڕێککەوتنێک، هەروەها کۆبوونەوە و ڕێکارەکانی بەردەوام هەیە لەو بارەوە.

لە درێژەی قسەکانی دا گوتی: وەزیری سەرچاوەکانی ئاو بۆ هەمان پرس گەشتی بۆ تورکیا کرد، ئەمڕۆش سەرۆک وەزیرانیش بۆ هەمان پرس و بەردانەوەی ئاو سەردانی تورکیا دەکات بۆ هەر لێکگەیشتنێک لەگەڵ لایەنی تورکی، هەروەها لە لێکگەیشتن لەگەڵ لایەنی ئێرانی یان سووریا، لە پێشینەی کارەکانیدا دەبێت.

گوتەبێژی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکان ئاماژەی بەوەش دا، مامەڵەکردن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ پێویستی بە ئارامی، کەرەستە و ستراتیجی هەیە، هەموو ئەمانەش لە کۆبوونەوەی سەرۆک وەزیران لەگەڵ لایەنی تورکیا ئامادە دەبن. هیوادارین زیادبوونی ڕێژەی ئاو بە شێوەیەک بەدی بهێنرێت دادپەروەرانە بێت بەرامبەر عێراق.

بابەتی دووەم  خالد شەماڵ، ئاماژەی دا بەوەی بەکارهێنانی ئاو لەڕێگەی باشترکردنی ئاودێری و شێوازە کشتوکاڵییەکان و کەمکردنەوەی بەکارهێنانی ئاو و بەفیڕۆدان. حکوومەت کار دەکات بۆ باشترکردنی کارایی ئاودێری لەڕێگەی باشترکردنی کەرتی کشتوکاڵی، دووبارە کێشانەوەی ناسنامەی کشتوکاڵی عێراقی یان نەخشە، دروستکردنی ناسنامەیەکی کشتوکاڵی بۆ هەر جووتیارێک، و کۆنترۆڵکردنی ناوچە کشتوکاڵیەکان، لە ڕووی کوالیتی بەرهەم، بەرهەمهێنان و بەبازاڕکردن.

جەخت لەوەش دەکاتەوە، ئەم بەرژەوەندییە لە کەرتی کشتوکاڵدا لەو ڕاستییەوە سەرچاوە دەگرێت کە کشتوکاڵ زیاتر لە 80%ی ئاو بەکار دەهێنێت، هەربۆیە کەرتی کشتوکاڵ کاریگەرترین هۆکارە بۆ بەکارهێنانی ئاو.

سەبارەت بە بابەتی سێیەم، خالید شەماڵ ڕوونی کردەوە، چۆنییەتی مامەڵەکردنە لەگەڵ هەموو جۆرە سەرپێچییەک، جا پشکنینی ئاو، پیسبوونی، یان ئیستغلالکردنی سەیرانگاکان و ناوچە قەدەغەکراوەکان. ئەم پێشێلکارییانە بوونەتە کارەساتبار و کاریگەرییەکی بەرچاویان لەسەر پشکی ئاو هەیە، لەوانەش دەستدرێژیکردنی پارێزگایەک بۆ سەر پارێزگایەکی دیکە، یان یەکەیەکی ئاودێری، کەرتێک، یان تەنانەت هاوڵاتییەک، لەسەر یەکێکی دیکە.