کاتژمێر 12ـی ئەمشەو بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات

کاتژمێری 12ـی شەو 2 لەسەر 3ـی ئۆکتۆبەری 2025 بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپیدەکات، بەڵام پێش دەستپێکردنی بانگەشە، کانیدانی لایەن و قەوارە سیاسییەکانی پارێزگاکانی عێراق هەڵواسراون، کە ئەمەش پێشێلکردنی یاسای کۆنیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانە. هەروەها پەرلەمانتارێکیش دەڵێت: تەنیا لە هەڵواسینی وێنەی سەرکردەکان پێنج ملیار دینار خەرج کراوە.

حەسەن قەبەس، ئەندامی تیمی ڕاگەیاندنی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە کوردستان24ـی ڕاگەیاند، کۆمیسیۆن ناوی کاندیدانی پەسەند کردووە، هەروەها ڕۆژی هەینی بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات.

گوتیشی: کۆمیسیۆن پێشتر ڕێنماییەکان تایبەت بە بانگەشەی هەڵبژاردنی بڵاوکردووەتەوە، دەشڵێت: لە ڕێگەی لیژنەی چاودێرییەوە هەندێک ڕاپۆرت لەسەر سەرپێچیکردن بەرزکراوەتەوە، هەروەها سزا بەسەر ژمارەیەک کاندید سەپێنراوە کە بڕەکەی لە نێوان ملیۆنێک تاوەکوو 10 ملیۆن دینارە.

باسی لەوەشکرد، هەندێک بڕیار تایبەت بەوانەی سەرپێچیان کردووە، دەرکراوە، هەروەها لە ڕێنماییەکانیشدا هاتووە، نابێت کاندیدان بەهیچ شێوەیەک ڕێکلامەکانیان لەسەر پەرستگە و باڵەخانەی حکوومی و ئۆتۆمبێلی حکوومی بکەن.

خەرجی بانگەشەی کاندیدان 

لەلایەکی دیکەوە، عامر عەبدولجەبار، سەرۆکی کوتلەی فاو لە پەرلەمانی عێراق بە کوردستان24ـی گوت: هەڵواسینی وێنەی هەر سەرکردەیەک 10 ملیۆن دینار تێچووەکەیەتی، بەدواداچوونم کردووە کە تا ئێستا تەنیا بۆ هەڵواسینی وێنەی سەردکردەکان پێنج ملیار دینار خەرج کراوە، جگە لەخەرجیەکانی دیکە.

گوتیشی: ئەگەر ئەمە چاوی لە گەندەڵی پەرلەمانتار نەبێت، چۆن ئەو پارە زۆرەی بۆ ئەگەڕێتەوە، هەروەها پەرلەمانتارێک لە چوارساڵ نزیکەی 120 ملیۆن دینار وەردەگرێت.

کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، بەهۆی بانگەشەی پێشوەختە بەبڕی دوو ملیۆن دینار سزای ژمارەیەک کاندیدی دا، کە هەریەک لە محەممەد شیاع سوودانی و محەممەد حەلبوسی و وەزیری بەرگری بەر سزاکە کەوتووە.

 محەممەد عەنوس، پەرلەمانتاری سەربەخۆ دەڵێت: من پێش ئەوەی ببمە پەرلەمانتار کەمترین پارەم خەرجکردووە، کە ملیۆنێک و 750 هەزار دینار بوو، ئاماژەی بەوەشدا، خەڵک لە خۆشەویستیی دەنگیان بەمندا، منیش بەڵێنم پێدان چوار پرۆژەیان بۆ جێبەجێ بکەم، بەڵام کەس گوێی بۆ نەگرتم و هیچم بۆیان نەکرد.

ژمارەی کاندیدان

چوارشەممە، 01ـی تشرینی یەکەمی 2025، جومانە غەلای، گوتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ماڵپەری کوردستان24ـی ڕاگەیاند، ئەنجوومەنی کۆمیسیاران لیستی کۆتایی ناوی کاندیدانی بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراقی پەسەند کرد. 

 بەپێی ئاماری کۆتایی کۆمیسیۆن، 7768 کەس وەک کاندید پەسەندکراون؛ 5520ـیان لە ڕەگەزی نێر و 2248ـیشیان لە ڕەگەزی مێن.

گوتەبێژی کۆمیسیۆن ئاماژەی بەوەش کرد، ئەنجوومەنی کۆمیسیاران، ڕۆژی هەینی، 03ـی ئۆکتۆبەری 2025، وەک وادەی دەستپێکردنی بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ خولی شەشەمی پەرلەمانی عێراق دیاری کرد.  

لەبارەی کۆتاییهاتنی وادەی بانگەشەکەش، غەلای گوتی "بەیانیی ڕۆژی شەممە، 08ـی تشرینی دووەمی 2025، بانگەشەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی عێراق کۆتایی دێت."

ئەمە لە کاتێکدایە، لە دوو ڕۆژی ڕابردوودا، ئەنجوومەنی کۆمیسیاران بە چوار بڕیاری جیاواز، 25 کاندیدی لە کێبڕکێێ هەڵبژاردن دوورخستەوە و بڕیاری گەڕاندنەوەی کاندیدێکیشی دا. 

دوورخستنەوە ئەو کاندیدانە، لەسەر بنەمای بڕگەی پێنج لە ماددەی حەوتی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمان و ئەنجوومەنی پارێزگاکان بووە کە تایبەتە بەو کەسانەی پێشینەی بەعسیبوونیان هەیە.

زیاتر لە هەشت هەزار کەس خۆیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق کاندید کردبوو و نزیکەی 790ـیان دوورخراوتەنەوە. ڕێکارەکانی دوورخستنەوەیان، لەسەر بنەمای پێشینەی تاوان، بەعسیبوون یان بڕوانامە بووە.

بڕیارە هەڵبژاردنی گشتی پەرلەمانی عێراق لە 11ی تشرینی دووەمی 2025 بەڕێوەبچێت.