ادامهی آتشسوزی در جنگلهای هیرکانی؛ اعزام ناوگان هوایی ترکیه برای مهار آتش در ارتفاعات چالوس
شعلههای آتش در مناطق صعبالعبور «الیت» وارد چهارمین هفته شد؛ هواپیماهای آبنشین ترکیه برای پشتیبانی از عملیات اطفای حریق و نجات میراث جهانی هیرکانی به مازندران رسیدند
بخشهای ارزشمندی از پوشش گیاهی شمال ایران در منطقه مرزنآباد شهرستان چالوس، همچنان درگیر نبرد با شعلههای آتش است. این حریق که کانون اصلی آن در حوالی روستای «الیت» گزارش شده، با گذشت نزدیک به یک ماه، همچنان مهار نشده و نگرانیها درباره سرایت آن به نواحی همجوار نظیر «وشتاز» و «دراکینگ» افزایش یافته است. برآوردها نشان میدهد تاکنون مساحتی بالغ بر ۸ هکتار از این ذخیرهگاه زیستکره دچار آسیب جدی شده است.
بررسیهای میدانی حاکی از آن است که آتشسوزی کنونی موج دوم بحرانی است که پس از مهار اولیه در ۱۰ آبان (۱ نوامبر)، مجدداً از ۱۷ آبان (۸ نوامبر) با شدت بیشتری آغاز شد. وزش بادهای شدید، شیب تند کوهستانی و ساختار صخرهای منطقه، دسترسی نیروهای زمینی را محدود کرده و عملیات اطفای حریق را با چالشهای پیچیدهای مواجه ساخته است.
عوامل انسانی و تشدید بحران اقلیمی
اگرچه تغییرات اقلیمی و خشکی پوشش گیاهی بستر گسترش آتش را فراهم کرده است، اما مقامات منابع طبیعی مازندران عامل اصلی آغاز این رخداد را «خطای انسانی» و بیاحتیاطی گردشگران یا افراد محلی در برافروختن آتش میدانند. جنگلهای هیرکانی که قدمتی ۴۰ میلیون ساله دارند و ۵۳ درصد از جنگلهای شمال ایران را تشکیل میدهند، اکنون به دلیل ترکیبی از سهلانگاری و شرایط جوی نامساعد در معرض تهدید قرار گرفتهاند. کارشناسان هشدار میدهند که نابودی هر بخش از این میراث جهانی یونسکو، ضربهای جبرانناپذیر به تنوع زیستی منطقه وارد خواهد کرد.
بسیج امکانات بینالمللی؛ ورود تیمهای تخصصی از ترکیه
در راستای تسریع عملیات مهار و جلوگیری از پیشروی آتش، گستردهترین عملیات هوایی سالهای اخیر در شمال ایران در حال اجراست. علاوه بر پرواز هواپیمای ایلوشین با ظرفیت ۴۰ تن آب و فعالیت مداوم ۵ تا ۶ فروند بالگرد متعلق به نهادهای نظامی و امدادی داخلی، ظرفیتهای بینالمللی نیز فعال شده است.
طبق اعلام معاون اجرایی ریاستجمهوری، یک محموله امدادی شامل دو فروند هواپیمای ویژه اطفای حریق و یک بالگرد به همراه تیم فنی ۸ نفره از کشور ترکیه وارد منطقه شدهاند. این پرندهها که قابلیت مانور در شرایط نامساعد جوی و آبگیری مستقیم از دریا را دارند، قرار است از روز شنبه ۲۳ نوامبر (۳ آذر) به ناوگان عملیاتی بپیوندند. سازمان حفاظت محیط زیست این همکاریهای فرامرزی را اقدامی ضروری برای کنترل وضعیت توصیف کرده است.
مصدومیت نیروهای داوطلب و هشدارهای قضایی
گزارشها نشان میدهد که در جریان عملیات نفسگیر روزهای اخیر، دستکم ۲۰ تن از نیروهای مردمی و همیاران طبیعت که بدون تجهیزات پیشرفته در خط مقدم مبارزه با آتش حضور دارند، دچار مصدومیتهایی نظیر سوختگی و مشکلات تنفسی شدهاند. در روزهای اخیر نیز وضعیت جسمانی ۵ نفر از این افراد وخیم گزارش شد که یک نفر به وسیله بالگرد به مراکز درمانی منتقل گردید.
همزمان، عباس پوریانی، رئیس کل دادگستری مازندران، با صدور هشداری جدی اعلام کرد که با هرگونه تعمد یا قصور احتمالی مسئولان و عاملان این حادثه برخورد قانونی قاطع صورت خواهد گرفت و مجازاتهای سنگین حبس ۳ تا ۱۰ سال در انتظار مسببان عمدی حریق خواهد بود.
طولانی شدن روند مهار آتش و انتشار تصاویر نگرانکننده از سوختن درختان کهنسال، واکنشهای گستردهای را در فضای مجازی و پلتفرمهای اجتماعی به دنبال داشته است. کاربران و فعالان محیط زیست ضمن انتقاد از تأخیر در اعزام بالگردها در روزهای نخست، خواستار ایجاد پایگاههای دائمی اطفای حریق هوایی و حفاظت دقیقتر از این میراث طبیعی شدهاند که بخشی از هویت تاریخی و اکولوژیکی منطقه محسوب میشود.
