K24 ÖZEL - Kürtçe kitap satışları salgından nasıl etkilendi?

ANKARA (K24)

Coronavirüs salgını nedeniyle Kürtçe kitap satışlarının etkilendiğini belirten yayıncılar, olumsuzluklara rağmen internet üzerinden satışlarda artış olduğunu söylüyor.

15 Mayıs 1932 yılında Celadet Ali Bedirhan öncülüğünde bir grup Kürt aydını, Suriye’nin başkenti Şam'da “Hawar” isimli Kürtçe derginin ilk sayısını Kürt dilini geliştirip, dünya sahnesinde layık olduğu yere getireceklerini duyurarak yayımladı.

Kürtçe’de Latin alfabesinin ilk kez kullanıldığı Hawar, toplamda 57 sayı ile 1943 yılına kadar yayın hayatında kalmış olan Kürtçe edebiyat dergisidir.

Hawar’da Kürtçe’nin Kurmanci lehçesinin yanı sıra, kimi sayılarda Zazaki ve Sorani lehçelerinde de yazılar yer alıyordu.

Aynı zamanda Hawar’ın çıktığı tarih olan 15 Mayıs, 2006'dan beri Kürt Dili Bayramı olarak da kutlanılıyor.

Kürt Dili Bayramı vesilesiyle hazırladığımız haberde yayınevlerinin yeni tip coronavirüs (Covid-19) krizinde yaşadıkları sorunları ve Kürtçe kitapların satışıyla ilgili bilgileri ele almaya çalıştık.

15 Mayıs Kürt Dili Bayramı dolayısıyla hazırlanan etkinlikler, bu yıl Covid-19 nedeniyle online olarak gerçekleşecek.

“KÜRTÇE ÖĞRENME KİTAPLARINDA ARTIŞ VAR”

İnternet üzerinden Kürtçe satışı yapan bir sitenin kurucusu ve genel koordinatörü olan Bawer Berşev, kitabevlerinde satışların düştüğünü, ancak internet sitelerinde artışın söz konusu olduğunu söyledi.

K24’e konuşan Bawer Berşev, birçok yayınevinin kapalı olduğunu, kendilerinin salgın günlerinde zor günler geçirdiğini ifade ederek, “Kürt yayınevleri de aynı şekilde bir düşüş içinde. Bu sıkıntı kitap satışı yaptığımız ‘pirtukakurdi’ için değil; ama genel itibarıyla Kürtçe kitaplarda bir sorun” dedi.

Berşev, dilbilgisi kitapları, Kürtçe çocuk kitapları ve Kürt tarihi kitapları gibi kategorilerde bir artışın da söz konusu olduğu bilgisini verdi.

ÇEVİK: İNTERNET SATIŞLARINDA ARTIŞ OLDU

Yayıncı Süleyman Çevik, Covid-19 salgınının bütün sektörler üzerinde olumsuz etkiler yaptığını belirterek, kitap satışlarının da bundan etkilendiğini ifade etti.

Çevik, birçok kitabevinin kapalı olduğunu ve dağıtımda çeşitli sorunlar yaşandığını söyleyerek, “Tüm bu olumsuzluklara rağmen internetteki Kürtçe kitap satışlarında ciddi bir artış oldu” dedi.

Öte yandan Kürtçe yayıncılığın son dönemlerde iyi bir aşamaya geldiğini kaydeden Çevik, bunun Kürtler için çok önemli olduğunu kaydetti.

Yayınevlerinin kaliteli kitaplar çıkardığını ve seçici davrandığını söyleyen Çevik, “Kürtçe yayınları takip eden insanların standartlarının da yükseldiğini söyleyebilirim. Dili iyi anlayan, okuyan, eleştirebilen, iyi kitapları ayırt edebilen bir kitle var. Bu da bir avantajdır” dedi.

Kürt yayınevlerinin yeni döneme ayak uydurması gerektiğini vurgulayan Çevik, e-kitapların yaygınlaştırılması tavsiyesinde bulundu. 

TANIŞ: KİTABEVİ SALGIN BOYUNCA KAPALIYDI

Öte yandan İstanbul’daki Medya Kitabevi çalışanı Hayriye Tanış, salgın süreci boyunca kitabevinin kapalı olduğunu söyledi.

K24’e konuşan Tanış, “Salgın boyunca kitabevini açmadığımızdan dolayı bundan fazlasıyla olumsuz etkilendik” dedi.

İstanbul’da yaşayan öğrenci ve araştırmacıların sıklıkla kitabevini ziyaret ettiğini vurgulayan Tanış, “Kürtçe öğrenmek isteyenlerin sayısında ciddi bir artış söz konusu. Okurlarımız dilbilgisi kitapları ile sözlükleri çok tercih ediyor. Bunun yanı sıra hikâye kitapları, Kürt tarihiyle ilgili kitaplar ve romanlar da çok okunanlar arasında” bilgisini bizimle paylaştı.

HAWAR EKOLÜ

Celadet, 15 Mayıs 1932’de Kürt edebiyatının modernleşmesinde büyük etkisi olan Hawar ve Ronahî dergilerini çıkardı.

Celadet, Hawar’ın etrafında Kamuran Ali Bedirhan, Osman Sebri, Nurettin Zaza, Qedrican, Cegerxwîn gibi Kürt aydınlarını toplayarak adına “Hawar ekolü” denilecek bir kimlik yarattı. Bu, Kürt yayıncılığı ve dili için önemli bir ekol olarak kabul ediliyor.

Celadet Ali Bedirhan, Hawar’ın ilk sayısında şunları ifade ediyor:

“Hawar bilimin sesidir. Bilim ise insanın kendini tanımasıdır. Kendini tanımak kurtuluş ve güzelliğin yolunu açar. Kendini tanıyan herkes, kendisini tanıtabilir de. Hawar'ımız her şeyden önce dilimizin varlığını tanıtacak. Çünkü dil bizim temel varlık sebebimizdir. Hawar yeni doğandır ve bizim, Kürtlerin çocuğudur.”