ولیعهد سعودی: اسرائیل از حمله به ایران خودداری کند

اربیل (کوردستان٢٤)- ولیعهد عربستان سعودی، امروز دوشنبه ۱۱ نوامبر از اسرائیل خواست به حاکمیت ایران احترام بگذارد و از حمله به خاک ایران خودداری کند.

این امر گرم شدن روابط بین رقبای دیرین در خاورمیانه را نشان داد.

ولیعهد محمد بن سلمان، در نشست سران کشورهای عربی و مسلمان، گفت که «جامعه جهانی باید اسرائیل را ملزم کند به حاکمیت جمهوری اسلامی ایران احترام بگذارد و سرزمین‌های آن را نقض نکند.»

عربستان سعودی با اکثریت مسلمان اهل سنت و ایران با اکثریت شیعه، اغلب خود را در طرف‌های متضاد درگیری‌های منطقه‌ای یافته‌اند، از جمله در سوریه.

در سال 2015، پس از آنکه شورشیان حوثی مورد حمایت ایران صنعای پایتخت یمن را تصرف کردند و به سمت شهر اصلی جنوبی عدن پیشروی کردند، عربستان سعودی ائتلاف نظامی را برای حمایت از دولت به رسمیت شناخته شده یمن در سطح بین‌المللی، بسیج کرد.

سال بعد، ریاض و تهران پس از حمله به نمایندگی‌های دیپلماتیک سعودی در ایران در جریان اعتراضات به اعدام روحانی شیعه، نمر النمر توسط ریاض، روابط خود را قطع کردند.

با این حال، در مارس 2023، آنها از یک توافق با روابط نزدیک و با میانجیگری چین خبر دادند.

اگرچه مسائلی در روابط پیچیده بین دو کشور باقی مانده است، اما این نزدیکی به منزله یک دستاورد دیپلماتیک برای شاهزاده محمد است که در سال‌های اخیر رویکرد آشتی‌جویانه‌تری را برای دیپلماسی منطقه‌ای اتخاذ کرده است.

عربستان سعودی و ایران به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای مهار جنگی که پس از حمله بی‌سابقه حماس به جنوب اسرائیل در 7 اکتبر سال گذشته در غزه آغاز شد، تماس‌های خود را در سطح بالا حفظ کرده‌اند.

این ارتباط دیپلماتیک منجر به اولین تماس تلفنی شاهزاده محمد و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت ایران - تنها پنج روز پس از شروع جنگ - و سفر رئیسی به ریاض در یک سال پیش برای نشست مشترک اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، شد.

در ماه اکتبر، عربستان سعودی اعلام کرد که با ایران و سایر کشورها در دریای عمان، مانور نظامی برگزار کرده است.

فیاض الرویلی، مقام ارشد نظامی عربستان سعودی، روز یکشنبه برای گفتگو با مقامات ایرانی وارد تهران شد.

شاهزاده محمد و مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کنونی ایران، روز یکشنبه پیش از اجلاس امروز که ادامه نشست نوامبر 2023 است، گفت‌وگوی تلفنی کردند.

در بیانیه دولت ایران آمده است که پزشکیان به دلیل «مسائل اجرایی» در آن نشست شرکت نمی‌کند و محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور به جای آن به ریاض سفر کرد.

چالش برای ترامپ

جنگ غزه و نبردهای متعاقب آن در لبنان بین اسرائیل و حزب‌الله مورد حمایت ایران، نگرانی‌ها از گسترش جنگ را برانگیخت. ایران در سال جاری دوبار به سوی اسرائیل موشک شلیک کرد که این اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل را برانگیخت تا آخرین بار در 26 اکتبر به تاسیسات نظامی ایران حمله کرد.

قبل از جنگ غزه، عربستان سعودی در حال مذاکره در مورد یک به اصطلاح معامله کلان بود که در آن در ازای امنیت عمیق‌تر و روابط دوجانبه با ایالات متحده، اسرائیل را به رسمیت می‌شناخت.

این بر اساس توافقات ابراهیم که در اولین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، در یک میانجی‌گری طرح شد.

به گفته هلیر، کارشناس خاورمیانه در موسسه خدمات سلطنتی متحده، روابط احیا شده بین ریاض و تهران، چشم‌انداز دیپلماتیک را تغییر داده است، که ترامپ باید در سال آینده با روی کار آمدن مجدد، به آن رسیدگی کند. 

هلیر، گفت:«واضح است که ریاض و تهران روابط خود را گرم می‌کنند و این یک موقعیت منطقه‌ای بسیار متفاوت در مقایسه با آخرین دوره ریاست جمهوری ترامپ است.»

وی، افزود:«ممکن است ترامپ بخواهد توافقنامه ابراهیم را در زمان روی کار آمدن در سال آینده گسترش دهد، اما اگر اسرائیل رویکرد خود را به شدت در منطقه تغییر ندهد، نسبت به دفعه قبل با چالش‌های بسیار بیشتری مواجه خواهد شد.»

خبرگزاری فرانسه/ب.ن