چارچوب هماهنگی شیعه در پی انتخاب نخستوزیر سابق؛ هشدارها درباره مهلتهای قانونی
تلاشها برای خروج از بنبست سیاسی عراق
چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه در عراق در تلاش است تا یکی از نخستوزیران پیشین این کشور را برای تصدی پست نخستوزیری دولت آینده انتخاب کند. این تحولات در حالی رخ میدهد که عراق با بنبست سیاسی پس از تأیید نهایی نتایج انتخابات پارلمانی مواجه است.
یک مقام عالیرتبهی نزدیک به چارچوب هماهنگی در گفتگو با روزنامهی «الشرق الأوسط»، فراتر رفتن از مهلت سه ماههی قانونی برای تشکیل دولت عراق و همچنین انتخاب مجدد یکی از نخستوزیران پیشین را بعید ندانست. این مقام تأکید کرد که پیچیدگی وضعیت ناشی از رقابت بیش از ۱۰ نیروی سیاسی شیعه برای کسب این پست است. چارچوب هماهنگی به دنبال انتخاب شخصیتی باتجربه برای ادارهی کشور، به ویژه در مواجهه با چالشهای داخلی و منطقهای پیشبینیشده است. نامزدهای احتمالی شامل نوری مالکی، محمد شیاع سودانی، حیدر عبادی، مصطفی کاظمی و تا حدودی عادل عبدالمهدی میشوند. در همین راستا، روز دوشنبه، ۱۵ دسامبر ۲۰۲۵ (۲۴ آذر ۱۴۰۴)، نوری مالکی با مصطفی کاظمی و عادل عبدالمهدی دیدار کرده است.
پارت دموکرات کوردستان نیز شروطی را برای مشارکت در کابینهی آتی دولت فدرال تعیین کرده است که شامل اجرای قانون اساسی و مادهی ۱۴۰، حل مشکلات بودجه، تصویب قانون نفت و گاز، از سرگیری کمکهای لجستیکی به وزارت پیشمرگه، و تأسیس شورای فدرال میشود.
از سوی دیگر، فایق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی عراق، پس از تأیید نهایی نتایج انتخابات پارلمان در روز ۱۴ دسامبر ۲۰۲۵ (۲۳ آذر ۱۴۰۴) توسط دادگاه عالی فدرال، به طور مداوم به نیروهای سیاسی در مورد لزوم تسریع در تشکیل دولت هشدار میدهد. شورای قضایی روز دوشنبه، ۱۵ دسامبر ۲۰۲۵ (۲۴ آذر ۱۴۰۴)، جدول زمانی قانونی برای تشکیل دولت جدید را منتشر کرد. بر اساس این جدول، پس از تأیید نتایج انتخابات، طرفهای پیروز باید ظرف ۱۵ روز رئیس و دو معاون پارلمان را انتخاب کنند (طبق مادهی ۵۴ قانون اساسی). سپس، رئیس اقلیم کوردستان ظرف ۳۰ روز (بر اساس مادهی ۷۲ بند ۲) انتخاب میشود و متعاقباً رئیس اقلیم، ظرف ۱۵ روز یک نخستوزیر را برای تشکیل دولت معرفی خواهد کرد (بر اساس مادهی ۷۶ قانون اساسی). نخستوزیر معرفیشده نیز ۳۰ روز فرصت دارد تا کابینهی خود را برای رأی اعتماد به پارلمان ارائه دهد. چارچوب هماهنگی خواستار دستیابی به نوعی توافق اولیه با کوردها و سنیها بر سر تقسیم پستها پیش از اولین جلسهی پارلمان است تا از تکرار بنبستها جلوگیری شود. انتخابات پارلمانی عراق در روز ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵ (۲۰ آبان ۱۴۰۴) برگزار شده بود.