آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: مذاکرات با ایران پس از مرگ رئیسی به حالت تعلیق درآمده است
"باید آمریکا پیشنهادی را برای کاهش خطر درگیری در منطقه و تهدید ایران مجهز به سلاح هسته‌ای روی میز بگذارد"
اربیل (کوردستان٢٤)- آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، امروز دوشنبه ٢٧ مه در گزارشی اعلام کرد که مذاکرات برنامه‌ریزی شده بین ایران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل با هدف شکستن بن‌بست بر سر برنامه هسته‌ای تهران، پس از مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور آن کشور، به حالت تعلیق درآمده است.
تعلیق مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی صورت می‌گیرد که رافائل گروسی، رئیس آژانس، مجددا نگرانی خود را نسبت به اظهارات علنی مطرح شده در ایران در مورد توانمندی برای تولید تسلیحات هسته‌ای آن کشور، اعلام کرده است.
در این گزارش، گروسی گفت که "بیانات عمومی در ایران، در مورد توانایی‌های فنی آن کشور برای تولید سلاح‌های هسته‌ای و تغییرات احتمالی در دکترین هسته‌ای ایران، نگرانی‌ها در مورد صحت و کامل بودن اعلامیه‌های پادمانی ایران را افزایش می‌دهد."
ایران همواره هرگونه جاه طلبی برای توسعه قابلیت تسلیحات هسته‌ای را رد کرده و اصرار دارد که فعالیت‌هایش کاملا برای اهداف صلح آمیز است.
گروسی، در اوایل ماه جاری به منظور بهبود همکاری با تهران از ایران بازدید کرد و از رهبران آن کشور خواست تا اقدامات "واقعی" برای رفع نگرانی‌ها در مورد برنامه هسته‌ای خود را اتخاذ کنند.
گروسی پس از بازگشت از سفر خود، همکاری تهران را "کاملا رضایت بخش" ندانست و گفت که مایل است "به زودی نتایج" را ببیند.
نقض محدودیت‌ها
اما در این میان، کشته شدن رئیسی، رئیس جمهور ایران و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه او و شش تن دیگر در سانحه سقوط بالگرد در ١٩ اردیبهشت، اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.
یک روز پس از سقوط هلیکوپتر، گزارش محرمانه‌ای که روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه رسید، تصریح کرد:"ایران نشان داد که به دلیل شرایط خاص، دیگر مناسب نیست گفتگوهای اساسی انجام شوند و تاریخ جدیدی تعیین خواهد شد."
با برنامه‌ریزی انتخابات ریاست جمهوری برای پایان ماه ژوئن، گروسی "امیدواری و تمایل خود برای ادامه" مذاکرات را تکرار کرد.
در عین حال، ایران برنامه هسته‌ای خود را به میزان قابل توجهی پیشرفت داده است و اکنون مواد کافی برای ساخت چندین بمب اتمی در اختیار دارد.
در گزارش محرمانه دیگری که پیش از نشست هفته آینده هیئت حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خبرگزاری فرانسه رسیده است، آژانس اعلام کرده است که ذخایر تخمینی اورانیوم غنی‌شده ایران، به بیش از ٣٠ برابر حد تعیین‌شده در توافق سال ٢٠١٥ بین تهران و قدرت‌های جهانی، رسیده است.
بر اساس این گزارش، کل ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تا ١١ می ٦٢٠١،٣ کیلوگرم برآورد شده است که نسبت به آخرین گزارش فصلی در فوریه، ٦٧٥،٨ کیلوگرم افزایش یافته است.
تنش‌ها بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از انحلال توافق سال ٢٠١٥ برای محدود کردن برنامه هسته‌ای تهران در ازای لغو تحریم‌ها، بارها تشدید شده است.
تلاش‌های میانجی‌گرانه اتحادیه اروپا برای احیای توافق - بازگرداندن آمریکا به توافق و بازگرداندن ایران به پایبندی - تاکنون بی‌ثمر بوده است.
اختلافات غربی
تولید سلاح هسته‌ای به اورانیوم غنی شده تا ٩٠ درصد نیاز دارد، در حالی که ٣،٦٧ درصد تعیین شده در توافق، برای نیروگاه‌های هسته‌ای کافی است.
ایران همچنان به نقض محدودیت‌های تعیین شده در توافق هسته‌ای ٢٠١٥ ادامه داده است.
بر اساس این گزارش، ایران دارای ٧٥١،٣ کیلوگرم اورانیوم تا ٢٠ درصد و ١٤٢،١ کیلوگرم غنی شده تا ٦٠ درصد است.
در عین حال، ایران به تدریج همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با غیرفعال کردن دستگاه‌های نظارتی مورد نیاز برای نظارت بر برنامه هسته‌ای و ممانعت از بازرسان، از جمله اقدامات دیگر کاهش داده است.
لندن، پاریس و برلین تلاش کرده‌اند تا قطعنامه‌ای در محکومیت ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کنند.
اما ایالات متحده به دلیل ترس از تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک فعلی در خاورمیانه، به ویژه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر، تمایلی به پیوستن به تلاش‌های آنها ندارد.
کلسی داونپورت، کارشناس انجمن کنترل تسلیحات، به خبرگزاری فرانسه گفت:"اقدامات هیئت مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدت‌هاست به تعویق افتاده است."
وی گفت:"انتظار شش ماه دیگر تا پس از انتخابات آمریکا، تنها چالش‌ها را تشدید می‌کند" و "این پیام را می‌دهد که تهران می‌تواند بدون مجازات از تعهدات بین‌المللی خود سرپیچی کند."
به گفته داونپورت، ایالات متحده باید پیشنهادی را برای "کاهش خطر درگیری در منطقه و تهدید ایران مجهز به سلاح هسته‌ای" روی میز بگذارد.
ای اف پی/ب.ن