خطر تبدیل‌شدن سوریە بە میدان جنگ نیابتی اسرائیل و ترکیە و آینده‌ی ابهام‌آمیز این کشور
"نقش محوری کوردها در معادلات سوریه"
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، سقوط دولت بشار اسد در سوریه، تنش‌های دیرینه بین ترکیه و اسرائیل را به مرز تقابل کشانده است. اکنون منافع متضاد این دو کشور در سوریه، به‌ویژه در قبال مسئله‌ی کوردها، احتمال درگیری مستقیم را افزایش داده است.
ترکیه که سال‌ها از گروه‌های مخالف اسد حمایت می‌کرد، امروز به‌عنوان بازیگری کلیدی در سوریه، خواهان حفظ تمامیت ارضی و ثبات این کشور تحت حاکمیت دولتی متمرکز است. آنکارا اخیراً از توافق دولت موقت سوریه با «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) به رهبری کوردها برای ادغام در ساختار حکومتی و نظامی سوریه استقبال کرده است. این توافق که با واسطه‌گری ترکیه صورت گرفت، گامی مهم در راستای تثبیت نقش کوردها در آینده‌ی سوریه محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، اسرائیل با ابراز بدبینی نسبت به احمد شرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه و پیوندهای وی با گروه‌های اسلام‌گرا، به دنبال تضعیف نفوذ ترکیه در دمشق است. تحلیلگران می‌گویند تل‌آویو ترجیح می‌دهد سوریه ضعیف و تکه‌تکه باقی بماند تا از تبدیل‌شدن آن به پایگاهی برای ایران و متحدانش جلوگیری کند. این در حالی است که اسرائیل با تصرف بخش‌هایی از جنوب سوریه و انجام حملات هوایی، موضعی تهاجمی در پیش گرفته است.
رقابت بر سر کوردها؛ خط‌قرمز آنکارا و تل‌آویو
نکته‌ی حائز اهمیت، اختلاف دو کشور بر سر مسئله‌ی کوردهاست. ترکیه از سال ۲۰۱۶ با انجام عملیات‌های نظامی در شمال سوریه، به مقابله با نیروهای کورد در سوریه پرداخته و از طریق پایگاه‌های نظامی، حضور خود را در این مناطق تثبیت کرده است. در مقابل، اسرائیل به طور فزاینده‌ای نگران است که ترکیه از طریق نفوذ در دمشق، کنترل خود بر مناطق کوردستانی را گسترش دهد.
«آسلین آیدینتاش‌باش»، تحلیلگر موسسه‌ی بروکینگز، هشدار می‌دهد: «سوریه به میدان نبرد نیابتی ترکیه و اسرائیل تبدیل شده است. تضاد منافع این دو در تمام جنبه‌های گذار سوریه، از جمله مسئله‌ی کوردها، آشکار است.»
نگرانی اسرائیل از توافق قسد و دمشق
اسرائیل همچنین از همکاری اخیر قسد با دولت سوریه به‌شدت انتقاد کرده و آن را خطری برای امنیت خود می‌داند. «نیمرود گورن»، رئیس اندیشکده‌ی میتویم اسرائیل، می‌گوید: «تل‌آویو ترجیح می‌دهد سوریه تجزیه شود، چرا که معتقد است یک دولت متمرکز با محوریت کوردها و متحد ترکیه، تهدیدی راهبردی خواهد بود.»
از سوی دیگر، اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، به طور تلویحی اسرائیل را به «تحریک اختلافات قومی در سوریه» متهم کرده و هشدار داده است که آنکارا اجازه نخواهد داد از بی‌ثباتی این کشور برای پیشبرد اهداف منطقه‌ای استفاده شود. این اظهارات در پی ادعاهای اسرائیل مبنی بر حمایت ترکیه از گروه‌های اسلام‌گرای درگیر در خشونت‌های فرقه‌ای اخیر در سوریه مطرح شده است.
آینده‌ی نامشخص و خطر تشدید درگیری‌ها
با تعمیق مداخلات ترکیه و اسرائیل در سوریه، به‌ویژه در مناطق تحت نفوذ کوردها، نگرانی از وقوع درگیری مستقیم بین این دو متحد سابق افزایش یافته است. کارشناسان تأکید می‌کنند که عدم تعیین خطوط قرمز روشن، ممکن است آتش جنگ نیابتی را به رویارویی تمام‌عیار تبدیل کند. مسئله‌ی کوردها و نقش آنان در معادلات امنیتی سوریه، عاملی شتاب‌دهنده و خطرناک در این میانه است.
منبع AP