مردم کوردستان به خصوص کارمندان واقعا صبور بودند
مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کوردستان، روز چهارشنبه ۲۵ ژوئن ۲۰۲۵ (۴ تیر ۱۴۰۴)، در یک کنفرانس خبری با رسانه‌ها، به تشریح آخرین تحولات منطقه، روابط با بغداد و چالش‌های داخلی پرداخت.
در بخش اول این کنفرانس کە به نظر خوانندگان فارسی زبان می‌رسد، مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کوردستان، به بررسی آخرین تحولات منطقه، به‌ویژه پایان جنگ میان ایران و اسرائیل و نقش اقلیم کوردستان و عراق در کاهش تنش‌ها می‌پردازد. همچنین، وی به تفصیل در مورد بحران حقوق کارمندان، دلایل آن و مذاکرات جاری با بغداد برای حل این مشکل حیاتی سخن می‌گوید و از صبر و استقامت مردم کوردستان قدردانی می‌کند.
سخنان آغازین نخست‌وزیر
به نام خداوند بخشنده و مهربان. روز همگی بخیر، بسیار خوش آمدید. امروز دو موضوع وجود دارد که می‌خواهم به طور خلاصه درباره‌ی آن‌ها صحبت کنم و پس از آن، اگر پرسشی داشتید، پاسخگوی شما خواهم بود.
پایان جنگ ایران و اسرائیل و نقش منطقه‌ای
موضوع اول این است که طی دو هفته‌ی گذشته، همه‌ی ما شاهد جنگی ویرانگر و خونین میان اسرائیل و ایران بودیم که خطر گسترش آن به کل منطقه وجود داشت. اما پس از آن دیدیم که با مشارکت آمریکا و ابتکار عمل رئیس‌جمهور ترامپ، آتش‌بس اعلام و جنگ متوقف شد. این اتفاق به نفع تمام منطقه است و امیدواریم که به بازگشت صلح و ثبات برای کل منطقه منجر شود.
ما به عنوان اقلیم کوردستان تمام تلاش خود را کردیم تا از این جنگ و آشوب دور بمانیم. جا دارد در اینجا از نخست‌وزیر سودانی نیز تشکر کنم که ایشان هم تلاش کردند عراق درگیر این جنگ نشود. همچنین از وزیر محترم امور خارجه‌ی عراق سپاسگزارم که نقش مؤثری در عرصه‌ی دیپلماسی برای دور نگه داشتن عراق از این جنگ و تنش‌ها ایفا کرد. امیدوارم که جنگ به طور کامل پایان یابد و گفتگو جایگزین درگیری و نزاع شود و منطقه‌ی ما به جای جنگ و تنش، به سوی صلح و شکوفایی اقتصادی گام بردارد.
بحران حقوق کارمندان و تشکر از صبر مردم
موضوع دوم، به روابط میان اقلیم کوردستان و حکومت فدرال، به‌ویژه مسئله‌ی حقوق کارمندان اقلیم کوردستان مربوط می‌شود که موضوعی حیاتی است. می‌خواهم در اینجا به نمایندگی از خود و دولت اقلیم کوردستان، صمیمانه از همه‌ی شهروندان کوردستان و به‌خصوص کارمندان عزیز تشکر کنم که واقعاً بسیار صبور بودند و تحمل زیادی از خود نشان دادند. آن‌ها در برابر این وضعیت که طی دو ماه گذشته حقوقشان به شیوه‌ای غیرقانونی پرداخت نشد، استقامت کردند. این اقدام، کاری غیرقانونی و غیرمنطبق بر قانون اساسی بود. ما معتقدیم که حقوق کارمندان اقلیم کوردستان از همان ابتدا نباید با هیچ‌گونه مشکل و تنشی گره زده می‌شد و اگر اختلافی میان حکومت فدرال و حکومت اقلیم بر سر موضوعی وجود دارد، نباید مسئله‌ی حقوق کارمندان درگیر این اختلافات شود.
تعهد به تأمین حقوق مردم
با پشتیبانی شما و حمایت مردم کوردستان، من اطمینان دارم که این بحران به یاری خدا به پایان خود نزدیک می‌شود. می‌خواهم این را هم بگویم که قدرت ما از حمایت مردم کوردستان نشأت می‌گیرد. همین حمایت و اعتماد مردم به دولت اقلیم کوردستان بود که باعث شد ما نیز در راستای تأمین همه‌ی حقوق قانونی مردم کوردستان ثابت‌قدم باشیم. ما به هیچ وجه از هیچ‌یک از حقوق قانونی مردم کوردستان کوتاه نخواهیم آمد و به این راه ادامه می‌دهیم.
مذاکرات با بغداد برای حل بحران
در همین مدت اخیر، روزی نبوده که ما برای حل این بحران در تلاش نباشیم. با مقامات بغداد نیز به طور مداوم در تماس بوده‌ایم. دیشب نیز با رئیس محترم شورای عالی قضایی و نخست‌وزیر محترم صحبت کردم. ما در مسیر حل این بحران حرکت می‌کنیم. آن‌ها نیز بسیار مثبت پاسخ دادند و اعلام کردند که آماده‌اند در زمانی بسیار نزدیک، طی همین چند روز، هیئتی را برای گفتگوهای جدی به اینجا اعزام کنند تا مشکل حقوق کارمندان حل شود.
از سوی دیگر، می‌خواهم به مردم کوردستان اطمینان دهم که زندگی و مرگ ما به هم گره خورده است. هر آنچه در توان دولت اقلیم و در توان شخص من باشد، به کار خواهیم گرفت تا بتوانیم تمام حقوق مردم کوردستان را تأمین کنیم. امیدوارم در آینده‌ای بسیار نزدیک و طی همین چند روز به نتیجه‌ای بسیار مثبت برسیم و این مشکل به سمت راه‌حل حرکت کند و حقوق کارمندان اقلیم تأمین شود. اما در هر حالتی که باشیم، دولت اقلیم کوردستان متعهد است که هر آنچه در توان دارد، در خدمت شهروندان کوردستان به کار گیرد.
من در اینجا سخنانم را به پایان می‌برم و اگر پرسشی داشتید، آماده‌ام که پاسخگوی شما باشم. بسیار از حضورتان سپاسگزارم.
بخش پرسش و پاسخ
امید شمال (NRT): جناب نخست‌وزیر، سوال من مشخصاً درباره‌ی قانون بودجه‌ی عراق است. قرار بود اقلیم کوردستان روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت را به شرکت سومو تحویل دهد، اما تاکنون این کار انجام نشده است. آن نفتی که روزانه با تانکر از گذرگاه‌های حاج عمران و پرویزخان فروخته می‌شود، درآمدش چقدر است و چرا برای تأمین نیازها کافی نیست؟
مسرور بارزانی: سپاس از سوال شما. در حقیقت، در نتیجه‌ی شکایت دولت فدرال علیه ترکیه در دادگاهی در پاریس، صادرات نفت متوقف شد. این اتفاق از سال ۲۰۲۳ رخ داد و از آن زمان تاکنون بیش از ۲۵ میلیارد دلار به اقلیم کوردستان زیان وارد شده است که البته این زیان به کل دولت عراق نیز وارد شده، زیرا دولت عراق خسارت مردم اقلیم کوردستان را در این زمینه جبران نکرده است.
پس از آن، به دلیل عدم صادرات نفت، بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده‌ی نفت نتوانستند در سطح لازم به تولید خود ادامه دهند و سطح تولید نفت بسیار کاهش یافت. پس از صدور رأی دادگاه فدرال مبنی بر اینکه اقلیم کوردستان باید به صادرات نفت پایبند باشد، برخی مشکلات فنی به وجود آمد که ما برای حل آن‌ها به طور مداوم با مقامات دولت فدرال در بغداد و وزارت نفت در گفتگو بودیم. آن‌ها آمدند و با وزارت منابع طبیعی ما گفتگوهای لازم را انجام دادند تا مشخص شود اقلیم کوردستان چه میزان توانایی تولید دارد.
چون در اینجا می‌خواهم نکته‌ای را به صراحت بیان کنم. مشکل با اقلیم کوردستان نیست؛ مشکل شرکت‌های تولیدکننده‌ی نفت هستند که در اینجا سرمایه‌گذاری کرده‌اند. آن‌ها بخشی از معادله هستند، یعنی باید با شرکت‌ها نیز توافق صورت گیرد. هم حقوق شرکت‌ها باید تأمین شود، هم دولت فدرال و هم دولت اقلیم. همه در این معادله شریک هستند. بنابراین، کاهش تولید نفت نتیجه‌ی این بود که دولت فدرال راه را برای صادرات نفت بست و این امر سبب کاهش سطح تولید شد.
از طرفی، آن مقدار نفتی که در داخل تولید می‌شود، بخش عمده‌ی آن متعلق به شرکت‌هایی است که برای تداوم تولید، آن را می‌فروشند. این حق آن‌ها بر اساس قراردادهایشان است. آن‌ها بخشی از نفت را در بازارهای داخلی می‌فروشند و نفت تصفیه شده و بخش بزرگی از آن به پالایشگاه‌هایی می‌رود که بنزین و نیازهای داخلی اقلیم کوردستان و همچنین برای تولید برق را تأمین می‌کنند. بنابراین بخش بزرگی از آن نفت به این شیوه در داخل مصرف می‌شود.
هاوکار یاسین (آوا مدیا): جناب نخست‌وزیر، چند پرسش دارم. اول اینکه در مورد حقوق ماه پنجم، آیا اقلیم کوردستان با درآمدهای داخلی می‌تواند آن را پرداخت کند؟ و اگر با هیئت اعزامی بغداد به توافق نرسید، گزینه‌های پیش روی دولت اقلیم چیست؟
مسرور بارزانی: متأسفانه همان‌طور که اشاره کردم، عواملی که این فشار را بر اقلیم کوردستان وارد کردند، از جمله توقف صادرات نفت و مسائل گمرکی، فشار اقتصادی زیادی بر اقلیم وارد کرده‌اند. به همین دلیل توانایی اقتصادی اقلیم کوردستان آن‌طور که باید باشد، نیست. بنابراین سطح درآمدهای داخلی اقلیم به اندازه‌ای نیست که بتوانیم تمام نیازهای خود را با آن تأمین کنیم؛ چه مربوط به حقوق، چه هزینه‌های جاری دولت، پروژه‌ها و هزینه‌های دیگر.
بنابراین، گزینه‌های پیش روی ما محدود است. اما همان‌طور که گفتم، ما از حقوق قانونی خود کوتاه نمی‌آییم و به هر شیوه‌ای که شده تلاش می‌کنیم این حقوق در بغداد تأمین شود. نکته‌ی دیگر که می‌خواهم به صراحت بگویم این است که بغداد ملک یک طرف خاص نیست که ما برویم از آن‌ها درخواست کنیم و آن‌ها صاحب اختیار باشند. ما همه در این کشور باید برابر باشیم و خود را صاحب اختیار می‌دانیم. تمام تلاش ما این است که به توافقی برسیم که در آن ما شهروندان برابری باشیم و تمام حقوق ما به صورت برابر و عادلانه تأمین شود. اگر این‌طور نباشد، پس مشکل جدی در اجرای قانون اساسی در عراق وجود دارد.
سوال: در مورد جنگ میان ایران و اسرائیل، اقلیم کوردستان چه زیان‌های اقتصادی و امنیتی متحمل شد؟ به‌ویژه با توجه به بسته شدن فرودگاه‌ها و کاهش تبادلات تجاری.
مسرور بارزانی: خوشبختانه زیان جانی نداشتیم و این از همه چیز مهم‌تر است. اما زیان اقتصادی داشته‌ایم. بسته شدن فرودگاه‌ها باعث شد مردم زیان ببینند و با سختی مواجه شوند. بسیاری از هم‌وطنان ما نتوانستند به راحتی بازگردند و مجبور شدند از راه‌های زمینی بیایند. این امر بر تبادلات تجاری در گذرگاه‌های مرزی نیز تأثیر گذاشت و همه‌ی این‌ها زیان مادی به همراه داشت که در نتیجه‌ی یک جنگ ناخواسته بود و ما اصلاً بخشی از آن نبودیم، اما بر مردم کوردستان تحمیل شد.
برای خواندن بخش دوم این کنفرانس خبری اینجا را کلیک کنید
