آژانس بینالمللی انرژی اتمی: ایران همکاری نمیکند و دسترسی به سایتها قطع شده است
در گزارشی محرمانه فاش شد که ایران ذخایر اورانیوم نزدیک به درجهی تسلیحاتی خود را پیش از جنگ اخیر افزایش داده و پس از آن، تمامی همکاریها و دسترسی بازرسان به سایتهای کلیدی را متوقف کرده است

گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که میان کشورهای عضو توزیع شده، نشان میدهد که ایران پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه، ذخایر اورانیوم غنیشده خود را تا سطحی نزدیک به توانایی ساخت سلاح هستهای افزایش داده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با استناد به این گزارش که در وین تهیه شده، اعلام کرد: «ایران تا ۱۳ ژوئن گذشته (۲۳ خرداد ۱۴۰۴)، ۴۴۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰٪ در اختیار داشته که این میزان نسبت به گزارش قبلی آژانس در ماه مه، افزایشی ۳۲,۳ کیلوگرمی را نشان میدهد.»
در گزارش تأکید شده که این آمار «بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی ایران، فعالیتهای راستیآزمایی آژانس بین ۱۷ مه ۲۰۲۵ (۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴) و ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) (یک روز پیش از آغاز حملات نظامی) و تخمینهای مبتنی بر عملکرد گذشته تأسیسات مربوطه» تهیه شده است.
ایران در یک قدمی توانایی ساخت بمب اتمی
طبق معیارهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از نظر تئوری حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰٪ برای تولید یک بمب اتمی (در صورت غنیسازی بیشتر تا ۹۰٪) کافی است. ایران اکنون مقادیر بسیار بیشتری از این ماده را در اختیار دارد.
توقف بازرسیها و درخواست برای ازسرگیری
این گزارش محرمانه همچنین فاش کرد که ایران و آژانس هنوز به توافقی برای ازسرگیری بازرسیها از سایتهایی که در ماه ژوئن بر اثر حملات اسرائیل و آمریکا آسیب دیدند، نرسیدهاند. در جریان جنگ ۱۲ روزه، اسرائیل سایتهای هستهای و نظامی ایران را بمباران کرد و اعلام نمود که نمیتواند اجازه دهد تهران به سلاح هستهای دست یابد. هنوز مشخص نیست این حملات تا چه اندازه برنامه هستهای ایران را با اختلال مواجه کرده است.
توقف کامل همکاری از سوی ایران
در تاریخ ۲ ژوئیه، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، قانونی را که توسط مجلس این کشور تصویب شده بود، برای تعلیق کامل همکاری با آژانس امضا کرد.
بر اساس این گزارش، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، اعلام کرده است: «روشهای فنی برای ازسرگیری تمام بازرسیهای آژانس باید بدون تأخیر نهایی شوند.» در گزارش آمده است: «اگرچه خروج بازرسان سازمان ملل از ایران در زمان جنگ با توجه به وضعیت امنیتی ضروری بود، اما تصمیم بعدی تهران برای توقف همکاری بسیار نگرانکننده است.»
آژانس اعلام کرد: «از ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) به بعد، قادر به انجام فعالیتهای میدانی لازم برای جمعآوری اطلاعات و تأیید گزارشهای ایران در مورد میزان اورانیوم غنیشده در ذخایر این کشور نبوده است.» تنها مکانی که پس از جنگ مورد بازرسی قرار گرفته، نیروگاه اتمی بوشهر بوده است.
مذاکرات برای چارچوبی جدید
گزارش به جزئیات مذاکرات میان ایران و آژانس برای ازسرگیری بازرسیها اشاره میکند. یک تیم فنی از آژانس در ۱۱ اوت (۲۱ مرداد) در تهران با مقامات ایرانی گفتگو کرده است. در ۱۴ اوت (۲۴ مرداد)، ایران پیشنویس طرحی برای «تنظیمات جدید» ارائه کرده که بر اساس آن، آژانس باید درخواستهای بازرسی خود را گام به گام ارائه دهد.
رئیس آژانس به ایران اطلاع داده است که هرگونه توافق جدید باید مطابق با پادمان جامع میان تهران و آژانس باشد. گفتگوها در روزهای آینده در وین ادامه خواهد یافت.
فعالسازی مکانیسم ماشه
این گزارش در زمانی حساس منتشر میشود، زیرا فرانسه، آلمان و بریتانیا در ۲۸ اوت (۷ شهریور) فرآیند اعمال مجدد تحریمها علیه ایران (مکانیسم ماشه) را آغاز کردهاند. این سه کشور یک مهلت ۳۰ روزه تعیین کردهاند و اعلام نمودهاند در صورتی که ایران مذاکرات مستقیم با آمریکا را آغاز کند، به بازرسان اجازه دسترسی دهد و درباره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده خود شفافسازی کند، آماده تمدید این مهلت هستند. تا به امروز، ایران هیچیک از این شروط را اجرا نکرده است.