بهترین عسل جهان در اقلیم کوردستان تولید می‌شود
عسل کوردستان که به عنوان یکی از بهترین انواع عسل در جهان شناخته می‌شود، با تقاضای بالا در بازارهای داخلی و بین‌المللی روبه‌روست
عسل کوردستان به دلیل کیفیت بی‌نظیر خود، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای داخلی و جهانی پیدا کرده است. با این حال، زنبورداران این منطقه با موانعی نیز دست و پنجه نرم می‌کنند.
نه‌به‌ز کاکه، که ۲۵ سال است به حرفه‌ی زنبورداری اشتغال دارد، کندوهای خود را در کوهستان‌های روستای «آلانه» در حاجی عمران مستقر کرده است. او دلیل کیفیت بالای عسل خود را تنوع گل‌ها و گیاهان منطقه می‌داند و می‌گوید: «در اینجا بیش از ۲۰۰ نوع گل وجود دارد و همین امر باعث شده عسل ما یکی از بهترین‌های جهان باشد.»
این کیفیت برتر در جشنواره‌های جهانی نیز به اثبات رسیده است. عارف شیروانی، رئیس شبکه‌ی زنبورداران کوردستان، به کوردستان٢٤ گفت: «در جشنواره‌ی فرانسه شرکت کردیم و عسل کوردستان مقام اول جهان را کسب کرد. همچنین در چندین جشنواره‌ی دیگر نیز عسل کوردستان همواره رتبه‌ی نخست را به دست آورده است.»
چالش‌ها و مشکلات زنبورداران
با وجود این موفقیت‌ها، زنبورداران با مشکلاتی نیز روبه‌رو هستند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، بیماری کنه‌ی «واروآ» است. عارف شیروانی در این باره می‌گوید: «مشکل اصلی ما در اقلیم کوردستان، بیماری واروآ است که شیوع زیادی پیدا کرده و داروهای موجود، درمان مؤثری ارائه نمی‌دهند.»
بازار پررونق و حمایت‌های دولتی
در داخل اقلیم کوردستان و عراق، تقاضای زیادی برای عسل کوردستان وجود دارد. سلام محمد، یک فروشنده‌ی عسل در شقلاوه، می‌گوید: «ما از تمام نقاط عراق و کوردستان مشتری داریم و انواع عسل مانند اکالیپتوس، سماق و گل‌های وحشی بسیار محبوب هستند.» وی افزود: «قیمت هر کیلو عسل بین ۶۵ تا ۷۵ هزار دینار است، اما اگر کیفیت تضمین شده باشد، می‌توانم آن را تا ۱۰۰ دلار هم بفروشم.»
پیش از این، زنبورداران کوردستان برای بازاریابی محصولات خود با مشکل مواجه بودند، اما دولت اقلیم کوردستان با تسهیل صادرات به کشورهایی چون امارات، قطر، عربستان، بریتانیا و آلمان، برگزاری دوره‌های آموزشی و جلوگیری از ورود عسل تقلبی به بازارها، از این صنعت حمایت کرده است. کامران حسین، مدیرکل کشاورزی سوران، در این باره گفت: «ما یک تقویم کشاورزی برای تنظیم بازار داریم. زمانی که محصول داخلی به بازار می‌آید، برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، واردات را متوقف می‌کنیم.»
فناوری نوین در خدمت زنبورداری
پژوهشگران دانشگاه میشیگان آمریکا، سگ‌ها را برای یافتن کندوهای آلوده به بیماری آموزش داده‌اند. مگان میلبرات، از پژوهشگران این دانشگاه، می‌گوید: «استفاده از سگ به عنوان یک ابزار تشخیص، کار را برای زنبوردارانی که ۵ تا ۱۰ هزار کندو دارند و بازرسی آن‌ها دشوار است، بسیار آسان می‌کند. سگ از طریق بویایی، کندوی بیمار را پیدا می‌کند.»
آمار صنعت زنبورداری در اقلیم کوردستان
تعداد زنبورداران: ۱۵ هزار نفر
تعداد کلنی‌های زنبور: ۸۰۰ هزار کلنی
بیشترین میزان تولید سالانه: ۱,۰۰۰ تُن
قطب تولید: اربیل و اداره‌ی مستقل سوران با ۴,۲۰۰ زنبوردار و ۳۵۰ هزار کلنی
تولید در اربیل و سوران: ۳۵۰ تُن در سال ۲۰۲۳ و ۶۰ تُن در سال ۲۰۲۴ (که سال خوبی برای زنبورداری نبود)
نژادهای رایج: نژاد بومی (میدا)، کرنولی صربستان، کارنیکای آلمان، قفقازی روسیه، ایتالیایی و باکفست (هیبرید بریتانیایی).
صنایع تبدیلی: ۲ کارخانه‌ی بزرگ بسته‌بندی و ۱۰ هزار کارگاه کوچک بسته‌بندی عسل.
