تحلیل کارشناسان: صادرات مجدد نفت کوردستان امنیت انرژی منطقه را تقویت می‌کند
کارشناسان انرژی: ازسرگیری صادرات نفت کوردستان امنیت انرژی ترکیه و اروپا را تقویت می‌کند
کارشناسان حوزه‌ی انرژی تأکید می‌کنند که ازسرگیری صادرات نفت، امنیت انرژی ترکیه و اروپا را تقویت کرده و همچنین می‌تواند موجب رونق اقتصادی عراق و دولت اقلیم کوردستان شود.
پس از حدود دو سال و نیم توقف، روند صادرات مجدد نفت دولت اقلیم کوردستان از طریق بندر جیهان ترکیه، رسماً از سر گرفته شده است. این اقدام پس از یک توافق سه‌جانبه‌ی مهم بین دولت اقلیم کوردستان، دولت فدرال عراق و شرکت‌های بین‌المللی نفتی صورت می‌گیرد.
جزئیات توافق و حجم صادرات
نخستین محموله‌ی نفتی در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ (۵ مهر ۱۴۰۴)، از طریق خط لوله‌ی نفت عراق و ترکیه صادر شد. در فاز نخست، قرار است روزانه ۱۹۰ هزار بشکه نفت به بازارهای جهانی صادر شود. پیش‌بینی می‌شود این میزان در آینده‌ی نزدیک به ۲۳۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. همچنین، بر اساس این توافق، روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت برای مصرف داخلی در اقلیم کوردستان اختصاص خواهد یافت.
کارشناسان معتقدند این تحول راهبردی تأثیر مثبت بزرگی بر امنیت انرژی ترکیه و اروپا خواهد داشت. متخصصان تأکید می‌کنند که این خط لوله در مقایسه با حمل‌ونقل دریایی از بصره، مسیری قابل‌اعتمادتر و کم‌هزینه‌تر برای انتقال نفت عراق است.
علی اوغوز دریوز، از دانشگاهیان حوزه‌ی انرژی، بیان کرد: «توافق صادرات، امنیت انرژی ترکیه و اروپا را تقویت می‌کند.» او همچنین اشاره کرد که این توافق راه را برای توسعه‌ی صنعتی و افزایش درآمد باز می‌کند که در نتیجه منجر به رونق بیشتر دولت اقلیم کوردستان خواهد شد.
شفافیت مالی و سهم شرکت‌ها
پیامدهای مالی این توافق قابل‌توجه است و انتظار می‌رود ماهانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار برای بودجه‌ی فدرال عراق تأمین کند. برای تضمین شفافیت، پرداخت حاصل از فروش نفت از طریق سیستم بانکی ذخیره‌ی فدرال آمریکا انجام می‌شود. بر اساس توافق، شرکت‌های بین‌المللی نفتی، ۱۶ دلار به ازای هر بشکه بابت هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل دریافت خواهند کرد.
اوغوزهان آکیه‌نر، رئیس مرکز مطالعات راهبردی و سیاسی انرژی ترکیه (TESPAM)، اظهار داشت: «اگرچه حجم صادرات در ابتدا کم است، اما ظرفیت خط لوله امکان افزایش قابل‌توجهی را فراهم می‌کند. در صورت اضافه‌شدن نفت کرکوک، مجموع صادرات می‌تواند به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد.»
خط لوله‌ی نفت عراق و ترکیه، که نزدیک به ۹۰۰ کیلومتر طول دارد و به بندر جیهان در دریای مدیترانه می‌رسد، بزرگ‌ترین خط انتقال نفت عراق و دولت اقلیم کوردستان است. ازسرگیری این روند نه تنها یک احیای اقتصادی، بلکه گامی رو به جلو در جهت همکاری و ثبات بیشتر در منطقه تلقی می‌شود.
لازم به ذکر است که روند صادرات نفت در مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) و پس از رأی اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) در پاریس متوقف شد. این دادگاه، ترکیه را به دلیل اجازه دادن به دولت اقلیم کوردستان برای صادرات مستقل نفت، متهم به نقض توافق‌نامه‌ی سال ۱۹۷۳ کرده بود.
