استاندار اربیل: پروژه بزرگراهی کویه با بودجه‌ی دولت اقلیم کوردستان اجرا شده است
استاندار اربیل با رد ادعای رسانه‌های اتحادیه‌ی میهنی کوردستان، تأکید کرد که پروژه‌ی بزرگراهی دوطرفه‌ی کویه با بودجه‌ی استانداری اربیل و تأیید نخست‌وزیر دولت اقلیم کوردستان به اجرا درآمده است
امید خوشناو، استاندار اربیل، روز پنجشنبه، ۲۳ اکتبر ۲۰۲۵ (۱ آبان ۱۴۰۴)، در یک کنفرانس خبری به خبرنگاران اعلام کرد: «پروژه‌ی بزرگراهی دوطرفه‌ی فدرال در شهرستان کویه، توسط دولت اقلیم کوردستان و با بودجه استانداری اربیل اجرا شده است، نه با بودجه عمومی اتحادیه میهنی کوردستان.»
خوشناو افزود: «این پروژه با مبلغی بیش از ۶ میلیارد دینار و با رضایت نخست‌وزیر بارزانی و از محل بودجهآغ استانداری اربیل به اجرا درآمده است، اما افتتاح پروژه بدون اطلاع و حضور استانداری، به صورت حزبی انجام شد و خود معاون نخست‌وزیر (قباد طالبانی) این کار را انجام داد، در حالی که حق شرکت در مراسم افتتاحیه پروژه را داشت.» وی همچنین گفت: «آنچه رسانه‌های اتحادیه میهنی کوردستان مطرح می‌کنند و ادعا دارند که پروژه با بودجه عمومی اتحادیه میهنی کوردستان اجرا شده، دور از واقعیت است.»
جزئیات روند اجرای پروژه و موانع
استاندار اربیل به تشریح مشکلات پروژه در سال‌های گذشته پرداخت و گفت: «سنگ بنای این بزرگراه در سال ۲۰۱۳ گذاشته شده بود. در ۱۹ آوریل ۲۰۲۲ (۳۰ فروردین ۱۴۰۱)، از شهر کویه بازدید کردیم و چندین پروژه را مورد بررسی قرار دادیم که مسئولان اداری کویه نیز ما را همراهی می‌کردند. در آن زمان، مردم منطقه نزد ما آمدند و درخواست تکمیل پروژه بزرگراهی دوطرفه فدرال را مطرح کردند. همان شب با نخست‌وزیر بارزانی تماس گرفتم و درخواست مردم کویه را به ایشان رساندم. پس از دریافت برآورد هزینه پروژه از سوی اداره شهر کویه، آن را به دفتر نخست‌وزیر ارائه کردیم و رضایت نخست‌وزیر برای اجرای پروژه که مبلغی بیش از ۶ میلیارد دینار بود، اخذ شد.»
خوشناو ادامه داد: «به همین دلیل، قباد طالبانی، معاون نخست‌وزیر، نزد نخست‌وزیر بارزانی از ما شکایت کرد و خواستار به تعویق افتادن پروژه شد. نخست‌وزیر نیز به ما دستور داد تا پروژه را سریعاً به اتمام برسانیم. در آن زمان به نخست‌وزیر اطلاع دادم که معاون نخست‌وزیر قصد دارد پروژه را به یک شرکت حزبی واگذار کند. نخست‌وزیر نیز دستور داد تا فرصت به شرکت‌های کویه داده شود. بنابراین، فرآیند مناقصه را به شرکت‌های کویه اختصاص دادیم. در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲ (۲۹ شهریور ۱۴۰۱)، در مراسمی در دیوان استانداری و با حضور طرف‌های ذی‌ربط، واگذاری پروژه به مبلغ ۶ میلیارد و ۶۶۱ میلیون و ۶۹۶ هزار و ۳۷۵ دینار انجام شد و قرارداد با شرکت ساکار برای اجرای پروژه منعقد گردید.»
وی افزود: «اما بعداً متوجه شدیم که آن‌ها نمی‌خواهند این پروژه انجام شود و نمی‌خواهند به شهر کویه خدمت‌رسانی شود. اما از آنجا که این دستور از سوی نخست‌وزیر برای خدمت‌رسانی به کویه بود، از آن جلوگیری شد. مجبور شدیم در ۲ نوامبر ۲۰۲۲ (۱۱ آبان ۱۴۰۱)، به شرکت ساکار اخطار دهیم که باید پروژه را مانند هر پروژه دیگری تکمیل کند، اما شرکت همچنان بی‌تفاوت بود. بارها به صورت شفاهی، تلفنی و با بازدید نمایندگان شرکت از استانداری اربیل به آن‌ها اطلاع‌رسانی کردیم. آن‌ها نیز درخواست‌های خود را مطرح می‌کردند و درخواست‌هایشان اجرا می‌شد، اما همچنان بی‌تفاوت بودند.»
استاندار اربیل گفت: «بار دیگر در ۹ اوت ۲۰۲۳ (۱۸ مرداد ۱۴۰۲)، به شرکت مذکور هشدار داده شد که باید کار خود را به اتمام برساند. در نتیجه، از شرکت ساکار برای اجرای پروژه ناامید شدیم. بنابراین، فرمانداری و شهرداری کویه برای اجرای پروژه، آمادگی شرکت دیگری را به ما اعلام کردند. در ۳ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۳ آذر ۱۴۰۳)، دستور دیگری برای تشکیل کمیته‌ای جهت ثبت وضعیت موجود پروژه صادر کردیم تا مشخص شود پروژه در چه مرحله‌ای متوقف شده است و از آنجا به شرکت جدید پول پرداخت شود. در ۱۸ مارس ۲۰۲۵ (۲۸ اسفند ۱۴۰۳)، واگذاری پروژه از شرکت قبلی به پایان رسید. فرمانداری کویه شرکت دلو را در ۵ ژوئیه ۲۰۲۵ (۱۴ تیر ۱۴۰۴) به ما پیشنهاد داد و در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵ (۲۴ تیر ۱۴۰۴)، نامه‌ای به شورای وزیران ارسال کردیم و آمادگی شرکت دلو را برای اجرای پروژه از محل بودجه توسعه استانداری اعلام نمودیم. سه روز بعد، در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۵ (۲۵ شهریور ۱۴۰۴)، رضایت شورای وزیران بازگشت و در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵ (۲۰ شهریور ۱۴۰۴)، رضایت نخست‌وزیر دولت اقلیم کوردستان برای تخصیص بودجه پروژه و ادامه آن به شرط اخذ تعهدنامه از شرکت مجری برای تکمیل کار، اعلام شد. شرکت دلو در ۷ ژوئیه ۲۰۲۵ (۱۶ تیر ۱۴۰۴)، تعهدنامه خود را از طریق دفتر اسناد رسمی ارائه و به استانداری اربیل تقدیم کرد. در این تعهدنامه آمده است که شرکت دلو تا زمان تکمیل بزرگراه ۴۰ متری فدرال کویه، هیچ مبلغ دیگری از دولت اقلیم کوردستان درخواست نخواهد کرد تا زمانی که پروژه به طور کامل تحویل داده شود و وضعیت مالی دولت مساعد گردد.»
تأکید بر تعهد دولت اقلیم و پروژه‌های آتی
استاندار اربیل اشاره کرد که این شرکت پروژه را از محل بودجه استانداری اربیل اجرا کرده است، بنابراین معاون نخست‌وزیر نباید پروژه را حزبی کند. وی همچنین گفت: «این موضع ما را مصمم‌تر می‌کند تا خدمات بیشتری به کویه ارائه دهیم، از جمله تکمیل سریع بزرگراه دوطرفه اربیل-کویه که به جاده مرگ معروف است. همچنین چندین پروژه بسیار بهتر را به کویه ارائه خواهیم داد.» خوشناو افزود: «امروز نخست‌وزیر دولت اقلیم کوردستان از پروژه بازدید کرد که قرار بود ۲۰ درصد آن در مدت زمان تعیین شده تکمیل شود، اما اکنون ۳۰ درصد آن به اتمام رسیده است. همین امروز نخست‌وزیر دولت اقلیم کوردستان به شرکت مجری دستور داد تا پروژه را با بالاترین کیفیت و در مدت زمان تعیین شده به اتمام برساند.»
استاندار اربیل فاش کرد که مردم کویه از طریق فرمانداری درخواست پروژه آب کرده‌اند و برای این منظور درخواستی به ارزش بیش از ۱۱۲ میلیارد دینار برای ساخت پروژه آب کویه ارائه شده است. وی گفت: «در نزدیک‌ترین زمان ممکن پروژه را آغاز خواهیم کرد. درخواستی به نخست‌وزیر ارائه کرده بودیم و نخست‌وزیر دولت اقلیم کوردستان رضایت خود را اعلام کرد و اقدامات قانونی پروژه آغاز شد.»
