جنگل‌های هیرکانی همچنان در آتش می‌سوزند

شعله‌های آتش همچنان پیکر جنگل‌های چند میلیون ساله هیرکانی را می‌بلعد و تلاش‌های داخلی برای مهار این فاجعه زیست‌محیطی تاکنون ناکام مانده است. در حالی که دود غلیظ بخش‌های وسیعی از استان‌های شمالی ایران را فرا گرفته، انزوای دیپلماتیک تهران در مدیریت این بحران بیش از پیش نمایان شده است. مقامات جمهوری اسلامی روز جمعه رسماً از «کشورهای دوست» درخواست کمک فوری کردند، اما واکنش‌های منطقه‌ای سرد و ناامیدکننده بوده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران روز شنبه (۲۲ نوامبر) اعلام کرد که آنکارا وعده اعزام دو هواپیمای آب‌پاش و یک بالگرد را داده است، اما گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که این تجهیزات هنوز به صورت مؤثر وارد عملیات نشده‌اند. نکته قابل تأمل، سکوت کامل روسیه است؛ کشوری که با وجود داشتن ناوگان عظیم اطفای حریق و مرز مشترک دریایی، تاکنون هیچ واکنشی به درخواست احتمالی تهران نشان نداده است. کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز در قبال نابودی این میراث بشری سکوت اختیار کرده‌اند.

جنگل‌های هیرکانی که قدمت آن‌ها به دوره سوم زمین‌شناسی (۲۵ تا ۵۰ میلیون سال پیش) بازمی‌گردد، در سال ۲۰۱۹ به عنوان میراث طبیعی جهانی در یونسکو به ثبت رسیدند. این جنگل‌ها که از آن‌ها به عنوان «موزه طبیعی» یاد می‌شود، زیستگاه گونه‌های نادر گیاهی و جانوری هستند. آتش‌سوزی اخیر که از ۳۱ اکتبر در منطقه «الیت» مازندران آغاز شد، پس از یک دوره مهار موقت، از ۱۵ نوامبر با شدت بیشتری شعله‌ور شده و تاکنون بیش از ۱۲۰۰ هکتار از این اراضی ارزشمند را خاکستر کرده است.

کاوه مدنی، کارشناس ارشد محیط زیست و مقام سابق سازمان ملل، در واکنش به این وضعیت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایرانیان در حال از دست دادن میراثی هستند که قدمت آن از خودِ تمدن ایران کهن‌تر است.» کارشناسان، عوامل انسانی و تغییرات اقلیمی را در کنار کمبود تجهیزات پیشرفته اطفای حریق، از دلایل اصلی تداوم این فاجعه می‌دانند.