رکوردشکنی نرخ ارز و طلا در ایران

چهارشنبه، ۱۲ آذر ۱۴۰۴ (۳ دسامبر ۲۰۲۵)، قیمت هر دلار امریکا در ایران بار دیگر رکورد شکست و تا ظهر این روز به ۱۲۰ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. این افزایش بی‌سابقه در حالی رخ می‌دهد که مخالفت‌های رهبر جمهوری اسلامی با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای ادامه دارد و احتمال آغاز دوباره‌ی درگیری‌های نظامی با اسرائیل افزایش یافته است.

در بازار ارز فردوسی تهران، نرخ سایر ارزها نیز صعودی بود؛ هر پوند انگلیس به ۱۵۹ هزار و ۶۰۰ تومان، یورو به ۱۴۰ هزار و ۳۰۰ تومان، درهم امارات به ۳۲ هزار و ۸۱۰ تومان، لیر ترکیه به دو هزار و ۹۰۰ تومان، یوآن چین به ۱۷ هزار و ۶۰ تومان و دلار کانادا به ۸۶ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد. بازار طلا نیز در این روز شاهد رشد چشمگیر قیمت‌ها بود؛ هر گرم طلای ۱۸ عیار ۱۲ میلیون و ۳۳۳ هزار تومان، نرخ سکه امامی از ۱۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فراتر رفت، سکه بهار آزادی به ۱۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید و نیم‌سکه و ربع‌سکه نیز به ترتیب قیمت‌های ۶۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی و ۳۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی را ثبت کردند. این جهش‌ها نشان می‌دهد که فشارهای روانی ناشی از بحران‌های سیاسی و اقتصادی، همراه با گسترش سرمایه‌گذاری‌های نظام در پروژه‌های موشکی، هسته‌ای و حمایت از گروه‌های نیابتی، التهاب بازار ارز را تشدید کرده و به افزایش قیمت بسیاری از کالاهای اساسی دامن زده است.

یک روز پس از اظهارات فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، که ادعا کرد «خط قرمز دولت، معیشت مردم است»، گزارش جدید مرکز آمار ایران درباره‌ی درصد افزایش قیمت کالاهای خوراکی در آبان سال جاری (نوامبر ۲۰۲۵) نسبت به مهرماه، آشکار کرد که گوجه‌فرنگی تنها طی یک ماه ۴۳.۱ درصد گران‌تر شده است. کشمش پلویی، لیموترش و سیب نیز به ترتیب با رشد قیمت حدود ۱۴.۲ و ۱۳.۳ درصد در یک ماه، در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. هندوانه و فلفل دلمه‌ای با ۱۳.۱ درصد و کدو سبز با ۱۰.۷ درصد افزایش قیمت، از دیگر کالاهای خوراکی و اساسی سفره‌ی مردم هستند که در ۳۰ روز، بالای ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

نرخ تورم سالانه‌ی کشور در آبان ۱۴۰۴ (نوامبر ۲۰۲۵) به ۴۰.۴ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۹.۴ درصد رسید. این در حالی است که نرخ کالاهای اساسی در گزارش‌های مرکز آمار و بانک مرکزی معمولاً کمتر از قیمت واقعی آن‌ها در بازار ثبت می‌شود. با وجود این، همین داده‌ها نیز نشان می‌دهد برنج ایرانی در آبان ۱۴۰۴ تا حدود ۳۷۰ هزار تومان فروخته می‌شود و نسبت به مهرماه (اکتبر ۲۰۲۵)، بیش از ۱۰۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است. تورم قیمت برنج ایرانی از آبان ۱۴۰۳ تا آبان ۱۴۰۴ (نوامبر ۲۰۲۴ تا نوامبر ۲۰۲۵) نیز حدود ۱۶۴.۵ درصد بوده است. میوه و خشکبار در یک سال اخیر ۱۰۸ درصد و انواع خوراکی‌ها به‌طور میانگین ۶۶.۲ درصد گران‌تر شده‌اند. در مقابل، میانگین حقوق کارمندان و کارگران ایرانی در ابتدای سال ۱۴۰۴ (مارس ۲۰۲۵) تنها ۲۰ تا ۴۵ درصد افزایش یافت؛ شکافی آشکار که تصویر روشنی از کوچک‌تر شدن سفره‌ی ایرانیان و تشدید بحران معیشتی ارائه می‌دهد.

یکی از ساکنان تهران امروز، ۱۲ آذر (۳ دسامبر) به ایندیپندنت فارسی گفت: «هربار که به فروشگاه یا میوه‌فروشی و بازار می‌روم، از گرانی‌ها گریه می‌کنم. حق ما چنین وضعیتی نبود. هر جنسی که فکرش را بکنید، روزانه افزایش قیمت دارد. همین حالا لیموشیرین کیلویی ۱۸۰ هزار تومان، سیب زرد ۲۱۰ هزار تومان، انار ۱۶۵ هزار تومان، کیوی ۱۹۰ هزار تومان و یک کیلو پرتقال و نارنگی و خرمالو که الان فصلشان است و معمولاً باید ارزان باشند، هم از ۱۳۰ تا ۱۷۰ هزار تومان فروخته می‌شوند. مگر با این قیمت‌ها می‌شود زندگی کرد؟ گوشت قرمز را که عملاً ماه‌ها است حذف کرده‌ایم. خودشان (مسئولان) که میلیارد میلیارد پول بالا می‌کشند و دغدغه‌ای ندارند، بیچاره ما مردم... تا کی باید شرمنده‌ی زن و بچه‌مان باشیم؟» گزارش رسمی تازه از قیمت ۷۶ قلم کالای اساسی، نشان می‌دهد بهای گوشت قرمز در ایران ۸۵ درصد جهش کرده و هر کیلو فیله‌ی گوسفندی بیش از ۱.۵ میلیون تومان فروخته می‌شود که به‌طور متوسط، سه برابر درآمد روزانه‌ی کارگران و کارمندان در ایران است. وب‌سایت خبرآنلاین نیز روز چهارشنبه نوشت: «قیمت شانه‌ی تخم‌مرغ در بازار تهران و استان‌ها به بیش از ۲۵۰ هزار تومان رسیده و نسبت به ماه‌های گذشته، جهش زیادی کرده است. تولیدکنندگان، کمبود نهاده‌های دامی و ضررهای انباشته‌ی فصل گرما را دلیل آن می‌دانند، اما این افزایش که تخم‌مرغ را از غذای فقرا به کالای لوکس تبدیل کرده، نقدی بر سیاست‌های ناکارآمد است که تورم محصولات پروتئینی را به ۶۶ درصد رسانده است و فشاری مضاعف بر خانوارهای کم‌درآمد وارد می‌کند.» خبرگزاری رکنا در ایران نیز گزارش داد: «صبح‌های این روزها در بسیاری از محله‌های ایران شبیه هم شده است؛ مادرانی که مقابل یخچال نیمه‌خالی مکث می‌کنند، پدرانی که در مسیر خرید روزانه، مدام قیمت‌ها را با ماه گذشته و حتی هفته‌ی گذشته مقایسه می‌کنند و مغازه‌دارانی که پیش از هر سلامی، از قیمت جدید حرف می‌زنند. تازه‌ترین گزارش رسمی تورم اقلام خوراکی هم نشان می‌دهد سفره‌ی مردم تحت فشار بی‌سابقه‌ای قرار دارد.»