‘Konya’da Kürt mü var?’ kitabının yazarı: ‘Kürtler kimliğini nasıl muhafaza etti’ sorusuna odaklandım

“Konya’da Kürt mü Var?” kitabında, kademe kademe göçlerle oluşan Orta Anadolu Kürt topluluklarının toplumsal şekillenme süreci ele alınıyor.

'Konya'da Kürt mü Var' kitabı
'Konya'da Kürt mü Var' kitabı

ANKARA (K24)

“Konya’da Kürt mü var?” adlı kitabın yazarı Hacı Çevik, çalışmasının çıkış noktasıyla ilgili, “Bu denli milliyetçi ve muhafazakâr bir siyasal atmosfere sahip olduğu bilinen Orta Anadolu bölgesinde, Kürtler kimliğini nasıl muhafaza etti?’ sorusu oluşturdu. Bu sorunun açtığı patika beni, Konya’nın Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde yaşayan Kürtlerin en belirgin özelliği olan, ‘Avrupa’ya göç’ olgusuna götürdü” dedi.

Orta Anadolu Kürtlerinden araştırmacı-yazar Hacı Çevik’in “Konya’da Kürt mü var?” kitabı bu hafta İletişim Yayınlarından çıktı.

Hacı Çevik “Konya’da Kürt mü Var?” kitabında, kademe kademe göçlerle oluşan Orta Anadolu Kürt topluluklarının toplumsal şekillenme sürecini ele aldıktan sonra, başka bir göç dalgasına eğiliyor: Avrupa’ya göç ve bunun siyasal etkilerine bakıyor.

hacicevik
Hacı Çevik

K24’e konuşan Hacı Çevik, kitabının çıkış serüveninden ve Orta Anadolu Kürtleri hakkında derinlikli analizlere neden ihtiyaç duyulduğundan bahsetti.

“Uzun yıllardır Orta Anadolu coğrafyalarında yaşayan Kürt toplulukları birbirinden farklı özelliklere sahiptir” ifadeleriyle sözlerine başlayan Çevik, şunları söyledi:

“Orta Anadolu Kürtleri hakkında bugüne kadar yapılmış az sayıdaki çalışmaların çoğunluğu bölge Kürtlerini homojen gruplar olarak ele almaktadır. Oysa Orta Anadolu Kürtleri farklı ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasal özelliklere sahip olan heterojen gruplardan oluşmaktadır. Bu bağlamda, bir Orta Anadolu Kürt’ü olarak, içinde büyüdüğüm toplumun tarihsel ve sosyolojik durumunu merak ederek başladığım bu çalışmada, Orta Anadolu’da yaşayan grubun tamamından ziyade, Konya’nın Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde yaşayan Kürtlere odaklandım. Çalışmamda, bütünsel olarak Konya’nın Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde yaşayan Kürt topluluğunun toplumsal- siyasal ‘oluş’unu ele almaya gayret ettim.”

Çalışmasının çıkış noktasına değinen Çevik, “‘Bu denli milliyetçi ve muhafazakâr bir siyasal atmosfere sahip olduğu bilinen Orta Anadolu bölgesinde, Kürtler kimliğini nasıl muhafaza etti?’ sorusu oluşturdu. Bu sorunun açtığı patika beni, Konya’nın Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde yaşayan Kürtlerin en belirgin özelliği olan, ‘Avrupa’ya göç’ olgusuna götürdü. Kulu ve Cihanbeyli, Orta Anadolu’da, Avrupa ülkelerine belki de en çok göç veren iki ilçedir. Bu iki ilçeye bağlı Kürt köylerindeki her haneden en az bir üyenin Avrupa’da yaşadığını iddia etmek yanlış olmaz. Bu nedenle çalışmamda Avrupa ülkelerine yapılan göç ve Kürdi siyasallaşma arasındaki ilişkinin etki ve sonuçlarını anlamak ve derinlikli bir analiz yapabilmek için Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde yaşayan Kürtlere odaklandım” şeklinde konuştu.

ARAŞTIRMANIN AMACI

Araştırmanın amacından da bahseden Hacı Çevik, “Araştırmamın amacı, özellikle Kulu ve Cihanbeyli’de yaşayan Kürt topluluklarının, muhafazakâr ve milliyetçi düşünce yapısının yoğun olduğu bilinen Anadolu’nun iç kesimlerinde, nasıl bir Kürdi siyasallaşma sürecinde olduklarının açığa çıkarılması ve bu sürecin belirleyici dinamiklerinin açıklanmasıdır” ifadelerini kullandı.

Öte yandan çeşitli Avrupa ülkelerinde yaptığı görüşmelerden ve Orta Anadolu Kürtlerinin siyasallaşma sürecinden de söz eden araştırmacı-yazar Hacı Çevik, şunları vurguladı:

“Avrupa’ya göç olgusu Konya Kürtlerinin en belirgin özelliğidir. 1960’lı yıllarda ekonomik nedenlere bağlı olarak gelişen ve 1980’lerde siyasal bir boyut kazanan Avrupa’ya göç olgusu, Konya Kürtlerinin ekonomik, sosyal ve siyasal özelliklerini derinden etkilemiştir. Ben araştırmam kapsamında yoğun olarak siyasal alanın dönüşümünü ele aldım. Konya Kürtlerinin Avrupa ülkelerine yapılan göç dolayısıyla Kürt etnik kimliği bağlamında siyasallaşmalarının arttığı gözlenebilir bir olgudur. 1980’lerden önce Kürdistan’daki Kürt toplulukları ve Kürdi tavır hakkında sadece duyumlara dayanan bilgilere sahip olan Konya Kürtleri, Avrupa ülkelerinde ‘bir şekilde’ ilişkilendiği Kürt hareketleri aracılığıyla politik bilincin farkına varmışlardır. Kürt Sorunu çerçevesinde yaşanan acıların ve verilen mücadelelerin bilincine varan Konya Kürtleri, yaptığım görüşmelerde de belirttikleri gibi Avrupa’ya gelince diğer Kürtleri tanımışlar ve kolektif Kürt kimliği mücadelesinin bilincine varmışlardır.”

“Fakat artan bu siyasallaşmanın, kitap boyunca da altını çizdiğim gibi popüler düzlemde kaldığını ve entelektüel bir bilinç oluşturmadığını not etmek gerekmektedir” ifadelerini kullanan Çevik, sözlerine şöyle devam etti:

“Yine de benim ‘popüler siyasallaşma’ olarak tanımladığım bu siyasallaşma artışı, edinilen siyasal tutumların Kulu ve Cihanbeyli bölgelerine aktarılmasını engellemez. Avrupa ülkelerinde çeşitli yollardan ve çoğunlukla milliyetçilik düzleminde edinilen Kürdi siyasallaşma, tatil dönemlerinde gelinen Kulu ve Cihanbeyli ilçelerinde aile, arkadaş ve tanıdıklar aracılığıyla aktarılmıştır. Kitabın son bölümünde ayrıntılı olarak ele aldığım bu aktarım süreci, Konya’daki Kürdi siyasallaşmanın önemli nedenlerinden birisi olarak gösterilebilir.”

HACI ÇEVİK KİMDİR?

Konya Kulu’da doğdu. Lisans eğitimini Kocaeli Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nde, yüksek lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyaset Bilimi anabilim dalında tamamladı. Potsdam Üniversitesi Genel Sosyoloji ve Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmet-Göç Çalışmaları anabilim dallarında doktora çalışmalarına devam ediyor. Akademik ilgi alanları arasında Kürt siyasal kimliği, Orta Anadolu Kürtleri, etnik ayrımcılık ve siyasallaşma, göç ve entegrasyon, siyasal psikoloji bulunuyor. Bu alanlarda yazdığı makaleler çeşitli kitap ve dergilerde yayımlandı.