UNAMI, Bağdat’taki ana yerleşkesini Irak Hükümetine devretti

Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu (UNAMI), Bağdat'taki ana yerleşkesinin Irak Hükümetine devredilmesine ilişkin belgelerin imzalandığını duyurdu. Misyonun görev süresi bu ayın sonunda resmen doluyor.

UNAMI, bugün (20 Aralık 2025 Cumartesi) X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, 14 Aralık tarihinde Bağdat'taki ana kampüsün devir teslim belgelerinin imzalandığını bildirdi.

Belgelerin, BM Genel Sekreteri'nin Irak Özel Temsilcisi Yardımcısı Claudio Cordone ile Irak Dışişleri Bakanlığı İkili İlişkiler Müsteşarı Muhammed Bahrülulum tarafından imzalandığı kaydedildi.

Atılan imzanın aylarca süren yakın iş birliğinin bir sonucu olduğu belirtilen açıklamada, "Bu adım, sorumlulukların UNAMI'den BM Ülke Ekibine devredilmesini ve BM ile Irak Hükümeti arasındaki ortak çalışma sürecinde yeni bir dönemi simgeliyor." ifadelerine yer verildi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de 13 Aralık 2025 Cumartesi günü Bağdat'a ziyaret gerçekleştirerek UNAMI'nin görev süresinin sona ermesi vesilesiyle düzenlenen törene katılmıştı.

UNAMI’nin 22 yıllık misyonu

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 1500 sayılı kararı ve Irak Hükümetinin talebi üzerine 14 Ağustos 2003’te kurulan UNAMI, yirmi yılı aşkın süredir ülkede siyasi bir misyon yürütüyordu.

Misyonun temel görevleri arasında şunlar yer alıyordu:

  • Siyasi Danışmanlık: Siyasi diyalog, ulusal uzlaşı ve reform süreçlerinde hükümete destek.
  • Seçim Desteği: Irak’ta bugüne kadar gerçekleştirilen 6 ulusal seçimin şeffaf ve adil yapılması için teknik destek ve gözetim sağlanması.
  • İnsan Hakları: İnsan haklarının korunması, yargı ve hukuk reformlarına katkı.
  • Koordinasyon: Irak'ta faaliyet gösteren 23 BM ajansı, fonu ve programının koordinasyonu.
  • DAİŞ Suçlarını Araştırma: 2017'den itibaren DAİŞ mensuplarının yargılanması ve suçların belgelenmesi süreçlerine destek.

Misyonun sonlanma süreci

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, Mayıs 2024’te BM Genel Sekreteri’ne gönderdiği mektupta, ülkede "siyasi ve güvenlik istikrarının sağlandığını" belirterek, UNAMI misyonunun sonlandırılmasını talep etmişti.

Bu talep üzerine BMGK, 31 Mayıs 2024’te aldığı 2732 sayılı kararla, UNAMI’nin görev süresini son kez 31 Aralık 2025’e kadar uzatmıştı. Bu tarihten itibaren misyonun tüm faaliyetleri durdurulacak.

Diğer BM ajansları kalıyor

UNAMI’nin misyonunun sona ermesi, BM’nin Irak’taki varlığının tamamen bittiği anlamına gelmiyor. Kalkınma ve insani yardım alanlarında çalışan diğer BM ajansları faaliyetlerini sürdürecek.

Ancak bazı gözlemciler, UNAMI'nin çekilmesinin özellikle insan hakları ihlallerinin izlenmesi ve seçim güvenliği konularında uluslararası denetim eksikliğine yol açabileceği endişesini dile getiriyor.