۴۱ سال از درگذشت ییلماز گونای می‌گذرد
اربیل (کوردستان٢٤)- ییلماز گونای، کارگردان، بازیگر و فیلمنامه‌نویس کورد، ۴۱ سال پیش در پاریس، پایتخت فرانسه، جایی که تبعید شده بود، درگذشت.
این نام مشهور که در دنیای سینما با عنوان «شاه زشت» شناخته می‌شود، در سال ۱۹۳۷ در روستای ینیجه از توابع آدانا در ترکیه متولد شد.
گونای تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آدانا به پایان رساند و از دوران دبیرستان برای تامین مخارج زندگی خود به کارهای مختلفی روی آورد. تقریبا در همان زمان مقالات گونای در مجلات و روزنامه‌های محلی منتشر شد. این کارگردان برجسته به عنوان توزیع‌کننده فیلم برای دفاتر منطقه‌ای «آن فیلم» و «کمال فیلم» کار می‌کرد.
گونای در سال ۱۹۵۶ وارد دانشکده حقوق دانشگاه آنکارا شد و در سال ۱۹۵۷ آنجا را ترک کرد تا در دانشکده اقتصاد دانشگاه استانبول ثبت نام کند.
در سال ۱۹۵۹، ییلماز گونای فیلمنامه فیلم‌های «فرزندان این سرزمین» و «گوزن زرد» به کارگردانی عاطف ییلماز را نوشت و در آنها بازی کرد.
گونای در داستان کوتاه خود با عنوان «سه سیستم نابرابری ناشناخته» که در مجله «اون اوچ» منتشر شد، در سال ۱۹۶۱ به جرم تبلیغ کمونیسم محاکمه و به ۱۸ ماه زندان محکوم شد. گونای پس از هشت ماه تبعید به قونیه، مجبور به ترک تحصیل شد.
گونای لقب «شاه زشت» را برای فیلم «قانون مرزها» به کارگردانی لطفی آکاد به دست آورد. در سال ۱۹۶۴، او با بازیگر نباهت چهره، ازدواج کرد که در طول فیلمبرداری «کمالی زیبک» با او آشنا شده بود.
در سال ۱۹۶۶، گونای اولین کارگردانی خود را با فیلم «آت آورات سیله» (اسب، زن، تفنگ) انجام داد. گونای که با فیلم «سعیدی خان» که در آن به عنوان بازیگر، تهیه‌کننده، کارگردان و فیلمنامه‌نویس فعالیت داشت، در جشنواره غوزه طلایی آدانا شرکت کرد و جایزه «بهترین بازیگر مرد» را دریافت کرد.
این کارگردان چیره‌دست، شرکت تولید فیلم گونای را در سال ۱۹۶۸ تاسیس کرد و شروع به انتشار دیدگاه‌های خود در مورد سینما و هنر، و همچنین اشعار و داستان‌هایش، در مجله «گونای» کرد.
فیلم «امید» ساخته ییلماز گونای که در آن نویسندگی، کارگردانی، تهیه‌کنندگی و بازیگری را بر عهده داشت، در سال ۱۹۷۰ جوایز «بهترین فیلمنامه» و «بهترین بازیگر مرد» را در جشنواره فیلم غوزه طلایی آدانا از آن خود کرد. این هنرمند در همان سال با فاطوش سلیمانگیل ازدواج کرد.
گونای در سال ۱۹۷۱ با سه فیلم خود:«آغیط»، «آجی» و «ناامید» در جشنواره فیلم غوزه طلایی آدانا شرکت کرد و جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر زن، بهترین بازیگر مرد، بهترین فیلمبرداری، بهترین فیلمنامه و بهترین موسیقی متن را از آن خود کرد.
پس از یادداشت ۱۲ مارس، گونای به مدت سه ماه به نوشهیر تبعید و بعدا به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
گونای که برای رمان «آنها با یک پسر مردند» جایزه رمان اورهان کمال را دریافت کرده بود، به ۱۰ سال زندان محکوم شد. حبس او با قانون عفو عمومی سال ۱۹۷۴ پایان یافت. در همان سال، فیلم «دوست» را به پایان رساند که در آن به عنوان تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس و بازیگر نقش اول مرد، ایفای نقش کرد.
او هنگام فیلمبرداری فیلم «اندیشه» که در چوکوروا آغاز کرده بود، به اتهام قتل دستگیر شد و پنج سال را در زندان گذراند. پس از آزادی از زندان نیمه‌باز اسپارتا به مرخصی، فرار کرد و به فرانسه تبعید شد.
فیلمنامه «گله» نوشته ییلماز گونای که در دوران زندان نوشته بود، توسط کارگردان زکی اوکتن برای پرده بزرگ اقتباس شد.
فیلم «یول» محصول ۱۹۸۱، به نویسندگی گونای و کارگردانی شریف گورن، در سال ۱۹۸۲ برنده نخل طلای جشنواره فیلم کن شد.
ییلماز گونی، که تابعیت ترکیه‌اش در سال ۱۹۸۲ لغو شد، در سال ۱۹۸۴ برای فیلم «دیوار» که در سال ۱۹۸۳ در فرانسه فیلمبرداری کرد، نامزد جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم کن شد.
این هنرمند که ۱۲ سال را در زندان گذراند، در فیلم‌هایی مانند «اسب، زن، اسلحه»، «سید» نیز بازی کرده است. او فیلم‌های «هان»، «پیر نوری»، «مرد زشت»، «امید»، «نمونه»، «مرثیه»، «دوست» و «سورو» را کارگردانی کرده است. او همچنین فیلمنامه‌های «عشق تاریک کاراجا اوغلان»، «گوزن زرد»، «فرزندان این سرزمین» را نوشته است. «کوچرو»، «کمالی زیبک»، «شاه شاهان»، «بازگشت شیرها»، «قانون مرزها»، «شاه زشت نمی‌بخشد»، «گرگ‌های گرسنه»، «ناامید»، «پدر»، «زشت و شجاع»، «دشمن»، «جاده» و «دووار».
گونای که جوایز متعددی را برای آثارش دریافت کرده است، در ۱۱۴ فیلم به عنوان بازیگر، در ۲۶ فیلم به عنوان کارگردان، در ۱۵ فیلم به عنوان تهیه‌کننده و در ۶۴ فیلم به عنوان فیلمنامه‌نویس حضور داشته است.
این هنرمند کورد که سال‌های آخر عمر خود را در پاریس گذراند، از جمله موفق‌ترین فیلم‌هایش کودتای ۹ سپتامبر بود. او در سال ۱۹۸۴ بر اثر سرطان معده در فرانسه درگذشت و در گورستان پرلاشز در پاریس به خاک سپرده شد.
بنیاد ییلماز گونای که پس از مرگ او تاسیس شد، همچنان به رهبری همسرش، فاتوش گونای، برای حفظ و انتشار آثار او تلاش می‌کند.
ب.ن
