عبدالله ویسی: آماده‌ی انتقال تجربه‌ی همزیستی به کشورهای خاورمیانه هستیم
رئیس اتحادیه‌ی علمای اسلامی کوردستان: تنها در کوردستان مسجد پناهگاه غیرمسلمانان بوده است
رئیس اتحادیه‌ی علمای دینی اسلامی کوردستان اعلام کرد که اقلیم کوردستان از همزیستی ادیان پشتیبانی می‌کند. وی تأکید کرد که در تاریخ منطقه و خاورمیانه، مسجد هیچ‌گاه پناهگاه غیرمسلمانان نبوده است، اما در اقلیم کوردستان مساجد به مدت سه ماه پناهگاه این افراد بوده‌اند؛ همچنین پیشمرگه همان‌طور که از مسلمانان دفاع کرد، از مسیحیان و ایزدی‌ها نیز دفاع کرده است.
عبدالله ویسی، رئیس اتحادیه‌ی علمای دینی اسلامی کوردستان، سه‌شنبه، ۷ اکتبر ۲۰۲۵ (۱۵ مهر ۱۴۰۴)، در سی‌ودومین سمپوزیوم سالانه بین‌المللی ادیان و قوانین در ایالات متحده شرکت کرد. وی در پنلی با عنوان «آزادی دینی در جهان اسلام» به بحث درباره‌ی «آزادی دینی در شریعت اسلامی» پرداخت.
همزیستی و رواداری در اقلیم کوردستان
عبدالله ویسی در سخنرانی خود اظهار داشت: «اقلیم کوردستان یکی از مناطقی است که اکثریت آن مسلمان هستند، اما تمام ادیان دیگر در این منطقه با هم زندگی می‌کنند و با آن‌ها به‌طور مساوی رفتار می‌شود. این منطقه آزادی همزیستی دینی را فراهم کرده و چندین قانون مرتبط با همزیستی ادیان وضع کرده است که اقلیم کوردستان را از عراق متمایز می‌کند.» وی افزود که این امر بر اساس میراث فرهنگی و اجتماعی ملت کورد و رواداری آن بنا شده است.
امن‌ترین منطقه برای تنوع دینی
وی همچنین اشاره کرد که اقلیم کوردستان یکی از امن‌ترین مناطق برای همزیستی چندقومیتی و چنددینی در سراسر منطقه است. وی به قانونی در اقلیم کوردستان اشاره کرد که بر اساس آن استفاده از واژه‌ی «اقلیت دینی» در تمام نهادهای دولتی و غیردولتی ممنوع است. این در حالی است که در اقلیم کوردستان ۹۰ درصد مسلمان و تقریباً هشت دین دیگر مانند ایزدی، مسیحی، کاکه‌ای، فیلی، شبک و زرتشتی به رسمیت شناخته شده‌اند که همگی جامعه‌ی اقلیم کوردستان را تشکیل داده‌اند.
رئیس اتحادیه‌ی علمای دینی اسلامی کوردستان خاطرنشان کرد که در اقلیم کوردستان، «وزارت اوقاف» وجود دارد، نه «وزارت امور دینی اسلام»، با وجود اینکه اکثریت مسلمان هستند. همچنین، قانونی برای حمایت از حقوق اقلیت‌ها وجود دارد. وی افزود: «هنگامی که مسیحیان در مرکز و جنوب عراق مورد حمله‌ی داعش قرار گرفتند و آواره شدند، اقلیم کوردستان درهای خود را به روی آن‌ها گشود و پناهگاهی امن برایشان فراهم کرد.»
پناه دادن به غیرمسلمانان در مساجد
ویسی در ادامه‌ی سخنرانی خود گفت: «هنگامی که داعش به مسیحیان و ایزدی‌ها ستم کرد، اقلیم کوردستان درهای خود را به روی آن‌ها گشود. حتی در تاریخ منطقه و خاورمیانه، مسجد هیچ‌گاه پناهگاه افرادی که مسلمان نبوده‌اند، نبوده است، اما در اقلیم کوردستان مساجد به مدت سه ماه پناهگاه این افراد بودند. همچنین، همان‌طور که پیشمرگه از مسلمانان دفاع کرد، از مسیحیان و ایزدی‌ها نیز دفاع کرد.»
وی اظهار داشت: «در اقلیم کوردستان هر کس که سخنان خشونت‌آمیز علیه ادیان منتشر کند، طبق قانون مجازات می‌شود. نباید فراموش کرد که ستون اصلی حفاظت از آزادی دینی و همزیستی میان اقوام در اقلیم کوردستان بارزانی است. ما در اقلیم کوردستان در جبهه‌ی انسانیت قرار داریم و باید عشق و برادری را میان ملت‌ها گسترش دهیم. همچنین در چندین نقطه‌ی مختلف اقلیم کوردستان، مناره‌های مساجد و کلیساها روبه‌روی یکدیگر قرار دارند و هر کس عبادت خود را انجام می‌دهد.»
آزادی دینی در اسلام
درباره‌ی آزادی در دین اسلام، ویسی گفت: «آزادی دینی به این معناست که انسان خواسته‌ها و اعمال خود را بدون اجبار انتخاب کند و به حقوق دیگران تجاوز نکند و حقوق عمومی را رعایت کند. در عین حال، آزادی نباید تهدیدی برای نظام عمومی و فرد باشد.»
وی توضیح داد که آنچه دین اسلام را از دیگر ادیان متمایز می‌کند، باور مسلمانان به خداوند است که ستون اصلی دین اسلام است، چه به‌صورت فلسفی و چه عملی. همچنین، دین از دیدگاه اسلام، شامل مجموعه‌ای از افکار، اخلاق و قوانینی است که خداوند برای اداره‌ی امور و تحقق خواسته‌های انسان وضع کرده است.
عبدالله ویسی افزود: «در دین اسلام افراد در ابراز عقاید دینی خود آزاد هستند و اجباری برای تغییر دین وجود ندارد. این بدان معناست که دین اسلام به تمام ادیان دیگر احترام می‌گذارد و اجازه همزیستی چندقومیتی و چنددینی را در یک کشور و منطقه می‌دهد.»
این سمپوزیوم در تاریخ ۵ اکتبر ۲۰۲۵ (۱۳ مهر ۱۴۰۴) آغاز شده و سه‌شنبه، روز پایانی آن است. در این رویداد، شخصیت‌های دینی و محققان متعددی از سراسر جهان شرکت کرده و به بحث درباره‌ی آزادی دینی و چالش‌های پیش روی آن در کشورهای جهان می‌پردازند.
