جذب نفت کوردستان به آمریکا: پیامی قوی در عرصه‌ی سیاسی و اقتصادی

اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی صادرات نفت اقلیم کوردستان به ایالات متحده‌ی آمریکا

مؤسسه‌ی واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک (The Washington Institute for Near East Policy)، یک اندیشکده‌ی آمریکایی که در سال ۱۹۸۵ تأسیس شده و بر سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه تمرکز دارد، در تازه‌ترین گزارش خود به اهمیت نمادین، سیاسی و اقتصادی اولین محموله‌ی نفت اقلیم کوردستان اشاره کرده است. 

این محموله از طریق خط لوله‌ی عراق-ترکیه (ITP) به بندر لوئیزیانای آمریکا صادر شده است.

 

بازگشایی خط لوله و مقصد ایالات متحده

بر اساس این گزارش، یک کشتی نفت‌کش به نام "Seaways Brazos" در تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۲۵ (۳ آذر ۱۴۰۴)، پس از دو ماه از فعال‌سازی مجدد خط لوله‌ی عراق-ترکیه، نزدیک به یک میلیون بشکه نفت خام کوردستان را از بندر جیهان ترکیه بارگیری کرده و در پایانه‌ی نفتی لوئیزیانا در ایالات متحده تخلیه کرده است. شرکت کپلر (Kepler)، یک شرکت داده‌های نفتی, این اطلاعات را تایید کرده است. انتظار می‌رود محموله‌های بیشتری از این نوع در آینده‌ی نزدیک به آمریکا برسد.

 

نیاز پالایشگاه‌های آمریکا و جذابیت نفت کوردستان

در حالی که ایالات متحده‌ی آمریکا خود صادرکننده‌ی بزرگی از "نفت خام سبک و شیرین" است، پالایشگاه‌های این کشور برای تأمین نیازهای خود به "نفت متوسط ترش" و "نفت سنگین" از خاورمیانه و آمریکای لاتین وابسته هستند. نفت کوردستان با ارائه‌ی تخفیف‌های قابل توجه از سوی صادرکنندگان پس از بازگشایی خط لوله، گزینه‌ی جذابی برای خریداران، از جمله پالایشگاه‌های آمریکایی، محسوب می‌شود.

 

نقش واشنگتن در احیای صادرات

صادرات این محموله‌ی خاص بدون توافق موقتی که در سپتامبر ۲۰۲۴ (شهریور ۱۴۰۳) میان بغداد و اربیل با میانجی‌گری واشنگتن حاصل شد، امکان‌پذیر نبود. این توافق زمینه‌ی بازگشایی خط لوله‌ی نفت بین عراق و ترکیه را پس از بیش از دو سال توقف فراهم آورد. واشنگتن نقش موثری در بخش انرژی عراق ایفا کرده است، از جمله تثبیت حقوق اقلیم کوردستان در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ شمسی) برای مدیریت منابع نفتی خود، تشویق شرکت‌های آمریکایی برای فعالیت در عراق، و میانجی‌گری برای تقسیم درآمدهای نفتی بین بغداد و اربیل. همچنین، آمریکا به طور مداوم ترکیه و عراق را برای حل اختلافات مربوط به خط لوله ترغیب کرده است.

 

ابعاد ژئوپلیتیکی و منطقه‌ای

خط لوله‌ی عراق-ترکیه از اهمیت ژئواستراتژیک برخوردار است و راه را برای مذاکرات بیشتر بین بغداد و اربیل، به ویژه در مورد پرونده‌ی بدهی‌های شرکت‌های بین‌المللی، هموار کرده است. استفاده از این خط لوله توسط بغداد برای صادرات نفت سایر میادین عراق، روابط آن را با ترکیه تقویت کرده و نفوذ ایران را بر بغداد کاهش می‌دهد. اقلیم کوردستان نسبت به سایر مناطق عراق، غنی از ذخایر گاز و پتانسیل تولید برق است. توسعه‌ی روابط انرژی می‌تواند به کوردستان امکان دهد تا گاز به سایر مناطق عراق صادر کند و وابستگی بغداد به گاز ایران را کاهش دهد. به همین دلیل، حملات گروه‌های مسلح نزدیک به ایران به میادین گازی کوردستان جای تعجب ندارد.

 

فرصت برای ترکیه

گزارش همچنین اشاره می‌کند که به دلیل فشارهای غرب، ترکیه واردات نفت روسیه را کاهش داده است، بنابراین نفت کوردستان می‌تواند جایگزینی مناسب و ارزان برای آنکارا باشد. مؤسسه‌ی واشنگتن توصیه می‌کند که مقامات آمریکایی تلاش‌های خود را برای حفاظت از این روابط و تسهیل توافق‌های بلندمدت بین عراق و ترکیه متمرکز کنند.