اندیشکده‌ی بروکینگز: عراق باید در روابط خود با ایران تجدیدنظر کند

به گزارش برویکینگز، سیاستگذاران عراقی عادت کرده‌اند بین فشارهای متقابل آمریکا و ایران گرفتار شوند

پرچم‌های عراق و ایران
پرچم‌های عراق و ایران

اندیشکده‌ی بروکینگز آمریکا در گزارشی طولانی که روز سه‌شنبه ۲ بهمن ۱۴۰۳، در وب‌سایت خود منتشر کرده، به پیامد‌های فروپاشی رژیم بشار اسد برای عراق و تأثیر آن بر دگرگون‌شدن روابط بین عراق و ایران پرداخته است. 

گزارش اندیشکده‌ی بروکینگز در در این مورد نوشته است: "فروپاشی رژیم اسد در سوریه‌ی همسایه‌ی عراق، پیامدهای سیاسی و امنیتی قابل توجهی برای این کشور دارد. نگرانی فوری، خلأ امنیتی در سوریه است که ممکن است اثرات سرریز کننده‌ای را در سراسر مرز ایجاد کند و همچون سال ۲۰۱۴، زمانی که دولت اسلامی عراق و شام (داعش) بر مناطقی در هر دو کشور کنترل یافت.

در تحلیل بروکینگز آمده است: " در بلندمدت، رویدادهای سوریه، به‌ویژه پس از شکست نظامی حزب‌الله در لبنان، هم علت و هم معلول کاهش قدرت ایران در منطقه است. سیاستگذاران عراقی که عادت کرده‌اند بین فشارهای متقابل آمریکا و ایران گرفتار شوند، باید روابط خود با ایران تضعیف شده را بار دیگر تنظیم کنند. علاوه بر این، آنها باید این کار را در گفت‌وگو با دولت جدید آمریکا، تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، انجام دهند، که به احتمال زیاد کارزار فشار حداکثری خود را علیه ایران تجدید خواهد کرد.

 در ادامه‌ی گزارش بروکینگز به‌ احتمال تجدید‌نظر در توافق‌نامه‌ی عراق و آمریکا اشاره شده و افزوده است: "این امر به طور آشکار در بخش امنیتی خود را نشان خواهد داد. جایی که عراق و ایالات متحده احتمالاً توافقنامه امنیتی خود را که در سپتامبر پایگاه‌‌های عراق تا سال ۲۰۲۶ ترسیم شده است. عراق در توافقنامه‌ی اصلاح شدە فراتر از موضوع امنیت، با فشارهایی برای فاصله‌گرفتن سیاسی و اقتصادی از ایران از جمله با کاهش یا حذف خرید گاز ایران روبرو خواهد شد.

در ادامه‌ی گزارش بروکینگز آمده است" همچنین نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه تهران آماده است تا با منزوی تر شدن در منطقه، تلاش‌های خود را در عراق دو برابر کند. یک عراق امن و باثبات بسیار بیشتر از یک عراق ضعیف در برابر ایران مصون است. دو دهه پس از جنگ ۲۰۰۳، عراق سرانجام به نقطه‌ای از ثبات کافی برای رسیدگی به چالش های دیرینه‌ اقتصادی و زیست‌محیطی رسیده است. در منطقه ای مملو از کشورهای شکننده، نباید ثبات به‌دست‌آمده عراق را به خطر انداخت.

درادامه‌ی اینگ گزارش به‌تفصیل به موضوع نفوذ ایران در عراق پرداخته‌شده است. برکینگز نوشته است: اگرچه ایران حضور نظامی رسمی در عراق ندارد، اما کنترل خود را بر مقاومت اسلامی در عراق، زیرمجموعه ای از گروه های مسلح در چتر گسترده‌تر "محور مقاومت"، حفظ می‌کند. مقاومت اسلامی شامل کتائب حزب الله، حرکت النجباء، حرکت انصارالله الاوفیاء و کتائب سید الشهداء است که همگی طبق اعلام وزارت امور خارجه ایالات متحده به‌عنوان تروریست های جهانی ویژه تعیین شده اند. 

گزارش بروکینگز می‌گوید: این گروه‌ها قوی‌ترین بازیگران مسلح در عراق نیستند، اما غیرقابل‌کنترل‌ترین آنها برای دولت عراق هستند. این گروه‌ها از فرصت جنگ در غزه استفاده کردند تا از نیروهای حشدالشعبی  که چتری از گروه‌های شبه‌نظامی تشکیل شده در سال ۲۰۱۴ برای مقابله با حمله‌ داعش در عراق سازماندهی شدند، فاصله بگیرند. 

این گزارش در رابطه با توانایی عراق برای انحلال گروه‌های مسلح می‌گوید: "تا زمانی که نیروهای امنیتی عراق به طور قابل‌توجهی قوی تر و موثرتر نشوند، قادر به انجام این کار نخواهد بود. علاوه بر این، خلاء امنیتی در سوریه به این معنی است که بغداد تمایلی به انحلال هیچ ساختار امنیتی از جمله حشدالشعبی ندارد".

در پایان این گزارش آمده است:" عراق توانایی اعمال‌نفوذ بر ایران را دارد. حتی پیش‌ازاین تغییر قدرت منطقه‌ای اخیر، ایران به عراق به‌عنوان یکی از تنها منافذ خود به بازار جهانی و خریدار مهم کالاهای ایرانی، به‌ویژه گاز برای تولید برق، متکی بود. عراق همچنین از روابط دیپلماتیک خوبی با هر بازیگر قدرتمند در منطقه برخوردار است و در گذشته به‌عنوان میانجی بین ایران و عربستان سعودی عمل کرده است. با تضعیف ایران، سیاست‌گذاران عراقی و رهبران شبه‌نظامی باید به دنبال استقلال خود باشند، نه اینکه قربانی دیگری برای ایران شوند. برای انجام این کار، باید به امنیت و ثبات عراق اولویت داده شود، زیرا آنها به‌عنوان پایه‌ای برای روابط نظامی بین عراق و ایالات متحده عمل خواهند کرد."