ترامپ: نفر دوم داعش با همکاری نیروهای عراق و اقلیم کوردستان از بین رفت
همکاری آمریکا، عراق و اقلیم کوردستان نشانهی ادامه تلاش آنان در ائتلاف ضدتروریسم است

دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحدهی آمریکا، بامداد امروز شنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۳ (۱۵ مارس ۲۰۲۵)، در پیامی در شبکهی اجتماعی ایکس از موفقیت عملیات مشترک نیروهای آمریکایی، عراقی و اقلیم کوردستان در حذف «عبدالله مکی مسلح الرفاعی»، معروف به «ابوخدیجه»، یکی از ارشدترین رهبران گروه تروریستی داعش، ابراز خرسندی کرد.
ترامپ در این پیام نوشت: «امروز رهبر فراری داعش در عراق کشته شد. او بیوقفه توسط جنگجویان شجاع ما تعقیب شد. زندگی فلاکتبارش به همراه یکی دیگر از اعضای داعش، با هماهنگی دولت عراق و دولت اقلیم کوردستان پایان یافت. صلح از طریق قدرت!» این پیام نشاندهندهی تأکید بر سیاست «نمایش قدرت» در مبارزه با تروریسم است که از ویژگیهای بارز رویکرد او در دورههای پیشین ریاستجمهوریاش نیز بوده است.
Today the fugitive leader of ISIS in Iraq was killed. He was relentlessly hunted down by our intrepid warfighters. His miserable life was terminated, along with another member of ISIS, in coordination with the Iraqi Government and the Kurdish Regional Government. PEACE THROUGH…
— Donald J. Trump Posts From His Truth Social (@TrumpDailyPosts) March 15, 2025
جزئیات عملیات از زبان سنتکام
فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکا (سنتکام) اعلام کرد که این عملیات در استان انبار عراق، منطقهای که به دلیل وسعت بیابانی و موقعیت استراتژیک خود همواره پناهگاهی برای بقایای داعش بوده، با یک حملهی هوایی دقیق انجام شده است. ویدئویی که سنتکام منتشر کرده، لحظهی اصابت موشک به هدف را نشان میدهد که منجر به کشته شدن ابوخدیجه و یکی دیگر از اعضای داعش شده است. بر اساس بیانیهی سنتکام، این عملیات با همکاری نزدیک نیروهای اطلاعاتی و امنیتی عراق و اقلیم کوردستان برنامهریزی و اجرا شد. پس از حمله، نیروهای مشترک آمریکایی و عراقی به محل اعزام شدند و اجساد دو تروریست را یافتند که مجهز به کمربندهای انفجاری (که منفجر نشده بود) و چندین قبضه سلاح بودند. آزمایش DNA که روز جمعه انجام شد، هویت ابوخدیجه را تأیید کرد و دقت این عملیات را نشان داد.
ابوخدیجه که بود؟
ابوخدیجه، با نام واقعی عبدالله مکی مسلح الرفاعی، بهعنوان نفر دوم داعش و یکی از اعضای ارشد هیئت تصمیمگیری این گروه شناخته میشد. او نهتنها فرماندهی عملیاتهای مسلحانهی داعش بود، بلکه مسئولیت برنامهریزی حملات بینالمللی و تأمین مالی فعالیتهای این گروه در سراسر جهان را نیز بر عهده داشت. نقش او در «کمیتهی نمایندگی» داعش، که وظیفهی هماهنگی میان شاخههای مختلف این گروه در کشورهای مختلف را بر عهده دارد، او را به هدفی کلیدی برای نیروهای ائتلاف تبدیل کرده بود. به گفتهی منابع اطلاعاتی، ابوخدیجه در سالهای اخیر نقش مهمی در بازسازی ساختار داعش پس از شکستهای سنگین این گروه در عراق و سوریه ایفا کرده بود و تلاش داشت تا با استفاده از هستههای مخفی (سلولهای خفته)، عملیات تروریستی را در منطقه و فراتر از آن احیا کند.
اظهارات ژنرال کورلا و اهمیت راهبردی عملیات
ژنرال مایکل اریک کورلا، فرماندهی سنتکام، در بیانیهای تأکید کرد: «ابوخدیجه یکی از مهمترین رهبران داعش در سطح بینالمللی بود. ما به تلاش خود برای از بین بردن تروریستها و انحلال سازمانهایشان که تهدیدی برای ایالات متحده، متحدان و شرکای ما در منطقه و جهان هستند، ادامه خواهیم داد.» این عملیات نشاندهندهی تعهد مداوم آمریکا به تضعیف داعش است، گروهی که اگرچه در سال ۲۰۱۹ خلافت فیزیکی خود را از دست داد، اما همچنان از طریق حملات پراکنده و فعالیتهای مخفیانه به حیات خود ادامه میدهد. کشته شدن ابوخدیجه میتواند ضربهای جدی به توانایی داعش در هماهنگی عملیاتهای فراملی وارد کند، بهویژه در شرایطی که این گروه تلاش دارد از بیثباتیهای منطقهای، مانند وضعیت کنونی سوریه، بهرهبرداری کند.
نقش عراق و اقلیم کوردستان
همکاری دولت عراق و دولت اقلیم کوردستان در این عملیات، نشانهای از هماهنگی روبهرشد میان این دو نهاد در مقابله با تهدیدات مشترک است. نیروهای پیشمرگهی کورد و سرویسهای امنیتی اقلیم کوردستان از مدتها پیش اطلاعات ارزشمندی دربارهی تحرکات داعش در مناطق مرزی و کوهستانی ارائه کردهاند. در همین حال، ارتش و سرویسهای اطلاعاتی عراق، بهویژه در استان انبار که به دلیل نزدیکی به مرز سوریه همچنان کانون فعالیتهای داعش است، نقش مهمی در ردیابی و هدفگذاری ابوخدیجه ایفا کردند. این همکاری سهجانبه (آمریکا، عراق و اقلیم کوردستان) نمونهای از راهبرد ائتلافی است که از زمان تشکیل ائتلاف بینالمللی ضد داعش در سال ۲۰۱۴ دنبال میشود.
کشته شدن ابوخدیجه در این مقطع زمانی، تنها چند ماه پس از آغاز دور جدید ریاستجمهوری دونالد ترامپ میتواند بهعنوان پیامی سیاسی و نظامی از سوی دولت جدید آمریکا تلقی شود. ترامپ در دوران اول ریاستجمهوری خود (۲۰۱۷-۲۰۲۱) بارها بر موفقیتهایی مانند کشته شدن ابوبکر بغدادی، رهبر پیشین داعش در سال ۲۰۱۹، تأکید کرده بود و به نظر میرسد قصد دارد این روند را ادامه دهد. از منظر نظامی، این عملیات نشاندهندهی تداوم حضور فعال نیروهای آمریکایی در منطقه است، علیرغم بحثهایی دربارهی کاهش نیروهای آمریکا در عراق که در سالهای اخیر مطرح بوده است.
از سوی دیگر، داعش پس از این ضربه ممکن است با چالشهای جدیدی در رهبری و هماهنگی مواجه شود، اما تجربه نشان داده که این گروه توانایی بازسازی سریع خود را از طریق جانشینان و هستههای محلی دارد. بنابراین، در حالی که این عملیات موفقیتی تاکتیکی محسوب میشود، مبارزه با ایدئولوژی و شبکههای زیرزمینی داعش همچنان چالشی بلندمدت خواهد بود.