پرزیدنت بارزانی: مشارکت در انتخابات برای کسب کرسی نیست، بلکه برای اصلاح وضعیت است

پرزیدنت مسعود بارزانی، در گفت‌وگویی ویژه با شبکه تلویزیونی شمس که روز پنجشنبه ۶ نوامبر ۲۰۲۵ (۱۵ آبان ۱۴۰۴) انجام شد، تأکید کرد که مشارکت پارت دموکرات کوردستان در انتخابات پارلمانی عراق صرفاً برای کسب کرسی نیست، بلکه هدف اصلی آن اصلاح وضعیت و قرار دادن روند سیاسی در مسیر صحیح است. 

ایشان همچنین با اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر اقلیم کوردستان، بر عدم سازش بر سر تمامیت ارضی کوردستان و نیروهای پیشمرگه تأکید کرد.

پیشرفت‌های اقلیم کوردستان و چالش‌های بغداد

بارزانی در این مصاحبه اظهار داشت که برادران عرب بیش از خود کوردها، توسعه و پیشرفت اقلیم کوردستان را ستایش می‌کنند. وی با ابراز خرسندی از پیشرفت‌های حاصل شده، آن را مایه‌ی افتخار بزرگی دانست و خواستار دستیابی به توسعه و آبادانی بیشتر شد. او همچنین به برنامه‌های دولت اقلیم کوردستان برای اجرای گام به گام این اهداف اشاره کرد.

ایشان افزود، ساکنان جنوب و مرکز عراق که از اقلیم کوردستان بازدید می‌کنند، بیش از مردم این اقلیم، آن را ستایش می‌کنند. بارزانی ابراز امیدواری کرد که همین پیشرفت‌ها در تمامی مناطق عراق نیز محقق شود و آنچه در اقلیم کوردستان به دست آمده، مایه‌ی افتخار کورد و عرب است.

بارزانی در ادامه به موانع موجود اشاره کرد و گفت: "موانع بسیار روشن و آشکارند. در اقلیم کوردستان اراده، برنامه‌ریزی و اجرا وجود دارد و رهبری برای این روند حاکم است، اما متأسفانه در بغداد هرج‌ومرج حاکم است و تمامی پروژه‌ها متوقف شده‌اند. اراده‌ی واقعی در بغداد برای این موضوع وجود ندارد."

تلاش برای عراقی نوین و انزوای کوردستان

بارزانی با یادآوری تلاش‌های گسترده در سال ۲۰۰۳ برای بنا نهادن عراقی نوین، اظهار داشت که با گذشت زمان، این خواسته با واکنش‌های منفی مواجه شد و خواسته‌ای علیه کوردها شکل گرفت. او افزود: "به نقطه‌ای رسیدیم که اقلیم کوردستان و کوردها در بغداد مورد استقبال قرار نگرفتند، از این رو ما نیز خود را منزوی کردیم. این واقعاً خواسته‌ی ما نبود، بلکه شرایط این وضعیت را بر ما تحمیل کرد تا آن را به کسانی که در بغداد مسئول این موضوع هستند، واگذار کنیم."

انتخابات پارلمانی عراق و ائتلاف‌های آتی

در خصوص انتخابات پارلمانی عراق، بارزانی گفت که در ابتدا به تحریم انتخابات فکر کرده بودند، زیرا قانون فعلی انتخابات را ناعادلانه و نتایج آن را از پیش تعیین شده می‌دانستند و توزیع کرسی‌ها را غیرواقعی می‌خواندند. اما پس از آن، پیام‌هایی از دوستانشان در بغداد دریافت کردند که آن‌ها نیز با حاشیه‌نشینی مواجه شده‌اند و آماده‌اند پس از انتخابات، ائتلافی جدید تشکیل دهند تا وضعیت را بهبود بخشیده و روند سیاسی را به مسیر صحیح بازگردانند.

وی افزود: "ما پس از انتخابات مشخص خواهیم کرد که با چه کسانی ائتلاف می‌کنیم و با چه کسانی به توافق می‌رسیم، نه پیش از انتخابات. امیدواریم یک میلیون رأی به دست آوریم." بارزانی خاطرنشان کرد که پارت دموکرات کوردستان در انتخابات گذشته بیش از ۸۰۰ هزار رأی کسب کرده بود و اگر آرای استان‌های نینوا، کرکوک و دیاله نیز به آن اضافه شود، از یک میلیون رأی فراتر خواهد رفت.

اصلاح قانون انتخابات و سرشماری

بارزانی در ادامه سخنان خود تأکید کرد که هدف آن‌ها اصلاح قانون انتخابات به سیستم تک‌حوزه‌ای است، زیرا در این سیستم حق کسی ضایع نمی‌شود و اجرای آن نیز آسان‌تر است. او قانون فعلی انتخابات را ناعادلانه و نوعی تقلب دانست و خواستار اصلاح آن در آینده شد.

وی همچنین اشاره کرد که حتی اگر قانون انتخابات اصلاح نشود، باید در آینده یک سرشماری دقیق برای تعیین جمعیت هر استان انجام شود، نه اینکه تعداد کرسی‌ها بر اساس برگه‌های جیره‌بندی تعیین گردد. بارزانی افزود که اکثر نیروهای سیاسی عراق معتقدند قانون انتخابات پارلمانی عراق باید اصلاح شود و او آرزو داشت که جریان صدر و مقتدی صدر نیز در انتخابات شرکت می‌کردند.

نمایندگی تمامی عراق و دفاع از حقوق مردم

بارزانی در پاسخ به این پرسش که از کوردها خواسته می‌شود نماینده‌ی تمامی عراق باشند، گفت: "در واقع این خواسته‌ی جدیدی نیست، این سیاست و باور ماست. پیش از این نیز از نامزدها در پارلمان می‌خواستم که چنین کنند، اما این بار بر این موضوع بسیار تأکید کرده‌ام، زیرا پیشتر با برخی هیئت‌ها از استان‌های مثنی، کوت، عماره و بصره دیدار کردیم. وقتی از مشکلاتشان صحبت کردند، شگفت‌زده شدیم؛ نه برق دارند، نه آب، هیچ چیز ندارند. بنابراین وظیفه‌ی ماست که از آن‌ها دفاع کنیم، همان‌گونه که از استان‌های اربیل، سلیمانیه، دهوک و کرکوک دفاع می‌کنیم."

وی همچنین تصریح کرد که نحوه‌ی نگاه نامزدهای دیگر استان‌های عراق به کوردها و تعامل آن‌ها با کوردها اهمیتی ندارد. بارزانی با اشاره به استفاده از سلاح شیمیایی علیه کوردها در گذشته و عملیات انفال، قطع سهمیه‌ی غذایی مردم اقلیم توسط بغداد را "روندی بسیار خشونت‌آمیز" خواند که نمی‌خواهد به آن بپردازد.

فرهنگ انکار و مسئولیت چارچوب هماهنگی

بارزانی خاطرنشان کرد که فرهنگ انکار ملت کورد، منجر به استفاده از سلاح شیمیایی علیه کوردها، عملیات انفال و ویرانی روستاها شده است. او افزود که این فرهنگ هنوز هم در میان برخی از جریان‌های شیعه و سنی باقی مانده است، اما اکنون چارچوب هماهنگی، اداره‌ی کشور را بر عهده دارد و بخشی از آن‌ها مسئول این وضعیت هستند. وی تأکید کرد که این سیاست علیه کورد نباید ادامه یابد، زیرا در صورت تداوم، عراق اولین زیان‌دیده خواهد بود.

او در مورد چارچوب هماهنگی گفت: "ما با چارچوب هماهنگی با هم مبارزه کرده‌ایم و احترام متقابل بین ما وجود دارد، اما برخی از جریان‌های درون این چارچوب واقعاً از دشمن بدترند و به اشکال مختلف قصد داشتند به موجودیت اقلیم کوردستان پایان دهند."

مقاومت ملت کورد و پایبندی به قانون اساسی

بارزانی در پاسخ به این پرسش که اگر پس از انتخابات نیز خصومت علیه ملت کورد ادامه یابد، موضع آن‌ها چه خواهد بود، گفت: "ملت کوردستان به آنچه با آن مواجه می‌شود، عادت کرده است و در برابر این تجاوزات، مقاومت ایجاد کرده است." او تأکید کرد که ملت کورد مقاوم است و هرگز تسلیم نخواهد شد، همیشه با مقاومت باقی خواهد ماند و بر سر حقوق خود سازش نخواهد کرد و در برابر هیچ خواسته و رفتار خصمانه‌ای سر خم نخواهد کرد.

وی افزود: "بگذارید قانون اساسی داور باشد. ما بیش از قانون اساسی چیزی نخواسته‌ایم و اگر بیشتر خواسته باشیم، باید رد شود، اما کمتر از قانون اساسی را نیز نمی‌پذیریم. اگر قانون اساسی کنار گذاشته شود و سلیقه‌ی شخصی و تحمیل اراده حاکم شود، آنگاه کسانی که فدرالیسم را رد می‌کنند، ما نیز دیکتاتوری را رد خواهیم کرد."

بارزانی در مورد قانون اساسی عراق گفت: "هیچ کس به اندازه‌ی ما برای این قانون اساسی زحمت نکشیده است. دو ماه در بغداد ماندیم تا این قانون اساسی را بنویسیم. در طول اقامت در بغداد، با ۳۶ حمله‌ی موشکی مواجه شدیم و تعدادی از محافظان ما شهید و زخمی شدند، اما مقاومت کردیم."

او افزود: "این قانون اساسی بدون نقص نیست، اما در مقایسه با قانون اساسی قدیمی عراق بسیار پیشرفته است. قانون اساسی است که حقوق را در خود دارد و جنبه‌های مثبت بسیاری دارد که ما از آن حمایت کرده‌ایم، بنابراین منطقی نیست که از این قانون اساسی که برای آن زحمت کشیده‌ایم، دست بکشیم."

دادگاه فدرال و شورای فدرال

بارزانی در خصوص دادگاه فدرال اظهار داشت که این دادگاه، دادگاهی قانون اساسی نیست، بلکه سیاسی شده و مستقل نیست، به همین دلیل تصمیمات آن را رد کرده‌اند. او افزود که تصمیمات این دادگاه همیشه اقلیم کوردستان را هدف قرار داده و قصد داشت موجودیت آن را منحل کند.

وی تأکید کرد که شورای فدرال که در قانون اساسی ذکر شده است، باید در مرحله‌ی آینده تشکیل شود و این شورا به جای دادگاه فدرال، مرجع خواهد بود.

هرج‌ومرج در عراق و حضور نیروهای ائتلاف

در پاسخ به این پرسش که چه کسی امروز در عراق قانون اساسی را نقض کرده است، آیا گروه‌های شبه‌نظامی و مسلح هستند یا جریان‌های سیاسی مستقل، بارزانی آشکار کرد که هرج‌ومرج بزرگی در عراق حاکم است و همه خود را دولت می‌دانند. او گفت: "ما دولت‌های کوچکی در دل دولت داریم که کنترل همه چیز را در عراق به دست گرفته‌اند."

در مورد پایان مأموریت نیروهای ائتلاف در عراق، بارزانی اظهار داشت که در سال ۲۰۱۱، هنگامی که نیروهای ائتلاف از عراق خارج شدند، داعش سر برآورد. او افزود که اگر اکنون نیز این نیروها به طور کامل خارج شوند، داعش بار دیگر بازخواهد گشت و باید توافقی برای نحوه‌ی ماندن نیروهای ائتلاف در کشور وجود داشته باشد.

وی همچنین تصریح کرد که گروه‌های مسلح عراق نباید در امور عراق دخالت کنند و سلاح این گروه‌ها باید در چارچوب سیستم دفاعی کشور سازماندهی شود و این نیروها نباید فراتر از دولت و قانون اساسی باشند.

بارزانی در بخش دیگری از سخنان خود اشاره کرد که حضور نیروهای ائتلاف در اربیل در چارچوب توافق بغداد و واشنگتن است و اقلیم کوردستان به حضور این نیروها نیاز دارد و با خروج آن‌ها موافق نیست.

او همچنین به سال ۲۰۱۷ پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال اشاره کرد و گفت که نیروهای حشد الشعبی و ارتش عراق با نظارت ایران و با تانک و زره‌پوش‌های آمریکایی به آن‌ها حمله کردند و در آن زمان آمریکا هیچ واکنشی نشان نداد.

بارزانی تأکید کرد که تنها به خداوند، نیروهای پیشمرگه و اراده‌ی ملت خود تکیه می‌کند و به هیچ چیز دیگری جز این‌ها پشت نمی‌بندد.

وی افزود: "پیشمرگه در هیچ چیز دخالت نمی‌کند، بلکه این نیرو تنها از کشور دفاع می‌کند و دستورات را اجرا می‌کند. درست است که نیروهای حشد الشعبی و گروه‌های مسلح حق دفاع از خود را دارند، اما نباید در سیاست و اقتصاد دخالت کنند."

آینده‌ی دولت اقلیم و پست ریاست جمهوری

در مورد حمایت مجدد کوردها از محمد شیاع السودانی، بارزانی اشاره کرد که هنوز برای پاسخ به این پرسش زود است و این موضوع به وضعیت پس از انتخابات بستگی دارد.

بارزانی بار دیگر تأکید کرد که اگر قانون اساسی به درستی اجرا شود، نه مشکل حقوق، نه اقتصاد، نه امنیت و نه اقلیت‌ها باقی خواهد ماند، بنابراین بازگشت همه طرف‌ها به مشارکت، تعادل و توافق بسیار مهم است.

در خصوص سناریوی تشکیل ائتلافی علیه پارت دموکرات کوردستان پس از انتخابات، بارزانی گفت که از این سناریو آگاه هستند و اطلاعاتی در این باره دارند، اما بهتر است آن‌ها دو بار فکر کنند. او افزود که این سخنان تهدیدی برای آن‌ها نیست، اما پارت دموکرات کوردستان مانند درخت بلوط در برابر تمامی موانع مقاوم است و تأثیری بر آن نخواهد داشت.

بارزانی توضیح داد که پارت دموکرات کوردستان به هواداران، برنامه‌ها، تاریخ و اراده‌ی خود تکیه دارد.

کرکوک و همزیستی در اقلیم کوردستان

بارزانی در بخش دیگری از سخنان خود به کرکوک اشاره کرد و گفت: "کرکوک کوردستانی است، شهری عراقی با هویت کوردستانی که بر سر آن سازش نمی‌شود و بر اساس ماده ۱۴۰، این ماده زنده است و تا زمانی که اجرا شود، باقی خواهد ماند."

وی افزود: "اشغال و تغییر ترکیب جمعیتی کرکوک غیرممکن است و موفق نخواهد شد."

در مورد این پرسش که آیا پس از انتخابات، پست ریاست جمهوری به کوردها داده نمی‌شود و به سنی‌ها واگذار خواهد شد، بارزانی گفت: "یک فرد سنی در عراق واقعاً به این پست علاقه دارد، بگذارید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد، اما این پست حق کوردهاست و برای کوردها خواهد بود."

او همچنین در ارتباط با پست ریاست جمهوری عراق آشکار کرد که این پستی تشریفاتی است و جایگاه او نیست، به همین دلیل هرگز به پذیرش آن فکر نکرده است.

در مورد وضعیت اقلیت‌ها در اقلیم کوردستان، بارزانی گفت: "ما به این همزیستی که در اقلیم کوردستان در میان اقلیت‌ها وجود دارد، افتخار می‌کنیم و همیشه با تمام توان از آن‌ها دفاع و محافظت خواهیم کرد."

وی افزود: "ملت کوردستان ملتی مهمان‌نواز، بخشنده و نیک‌دل است و من به این ملت بسیار افتخار می‌کنم."

بارزانی با اشاره به ملت عراق توضیح داد که مردم عراق با سیاست‌هایی که دولت کشور اجرا می‌کند، موافق نیستند. او گفت که با وجود تمامی اقدامات سخت و خصمانه‌ای که علیه ملت کورد انجام شد، اما تاکنون هیچ دولتی نتوانسته است این دو ملت را دشمن یکدیگر کند و این دستاورد بزرگی است که باید از آن محافظت شود.

تشکیل کابینه‌ی دهم دولت اقلیم کوردستان

بارزانی در پاسخ به پرسشی درباره‌ی تشکیل کابینه‌ی دهم دولت اقلیم کوردستان، اظهار داشت که یک سال از انتخابات پارلمانی کوردستان می‌گذرد و جای تأسف است که دولت تاکنون تشکیل نشده است. او افزود که پارت دموکرات کوردستان بلافاصله پس از انتخابات از تمامی طرف‌ها خواست تا کابینه‌ی جدید دولت را تشکیل دهند، اما اکثر آن‌ها اپوزیسیون بودن را انتخاب کردند و پارت دموکرات کوردستان نیز به تصمیم آن‌ها احترام گذاشت.

وی گفت که موضوع بین پارت دموکرات کوردستان و اتحادیه‌ی میهنی کوردستان باقی مانده است و چندین نشست بین هیئت‌های دو طرف برای این منظور برگزار شده است، اما به این باور رسیده‌اند که اتحادیه‌ی میهنی تعلل می‌کند و نمی‌خواهد دولت را تشکیل دهد، بلکه منتظر برگزاری انتخابات پارلمانی عراق است تا پس از آن در مورد موضوع صحبت کند.

بارزانی اشاره کرد که آن‌ها متوجه شده‌اند اتحادیه‌ی میهنی می‌خواهد بیش از تعداد کرسی‌های خود، پست در کابینه‌ی دهم دولت اقلیم کوردستان داشته باشد.

تقلب در انتخابات و خطوط قرمز

بارزانی در مورد احتمال تقلب در روند انتخابات دوره‌ی ششم پارلمان عراق گفت: "اگر تقلب صورت گیرد، موضع بسیار روشنی خواهیم داشت. در انتخابات گذشته ۳۳ کرسی داشتیم، دو کرسی با حکم دادگاه از ما دزدیده شد و با این حال تحمل کردیم، اما این بار به هیچ وجه آن را نخواهیم پذیرفت."

بارزانی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد که برخی مسائل راهبردی وجود دارد که هرگز نباید آن‌ها را از دست داد، به عنوان مثال، یکپارچگی اقلیم کوردستان، حقوق اقلیم کوردستان و پیشمرگه. او تأکید کرد که نمی‌توان بر سر این مسائل سازش کرد.