مسرور بارزانی: اولویت ما تشکیل دولتی خدمتگزار در اقلیم کوردستان است
نخستوزیر اقلیم کوردستان در مجمع صلح و امنیت خاورمیانه، ضمن تشریح چالشهای اربیل و بغداد، بر لزوم اجرای دقیق قانون اساسی و تشکیل کابینهای مبتنی بر نتایج انتخابات تأکید کرد
مسرور بارزانی، نخستوزیر اقلیم کوردستان، روز چهارشنبه ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ (۲۸ آبان ۱۴۰۴)، در جریان ششمین مجمع صلح و امنیت خاورمیانه (MEPS) که در دانشگاه کوردستان-اربیل برگزار شد، در گفتگویی ویژه دیدگاههای خود را پیرامون روابط اربیل و بغداد، فرآیند تشکیل کابینهی جدید، چالشهای صادرات نفت و مسائل امنیتی منطقه تشریح کرد.
نخستوزیر، با محوریت قرار دادن مفهوم «حکمرانی خوب»، خدمت به شهروندان را اولویت اصلی دولت خود برشمرد و اجرای دقیق قانون اساسی عراق را تنها راهکار حل مشکلات موجود دانست.
روابط اربیل و بغداد؛ چالشهای ساختاری و راهکارهای قانونی
نخستوزیر اقلیم کوردستان در پاسخ به پرسشی دربارهی وضعیت تقسیم قدرت میان اربیل و بغداد، با بیان اینکه اگر تقسیم قدرت واقعی وجود داشت، امروز با چنین چالشهایی مواجه نبودیم، تصریح کرد: «تلاش ما بر این است که روابط خود با دولت فدرال را بر مبنای قانون اساسی ساماندهی و اصلاح کنیم. قانون اساسی به صراحت چگونگی این روابط را تبیین کرده است، اما متأسفانه بسیاری از مواد آن، از جمله مسئلهی مناطق کوردستانی خارج از ادارهی اقلیم، قانون نفت و گاز و سهم بودجه، همچنان معلق ماندهاند.»
مسرور بارزانی با انتقاد از رویکرد بغداد در قبال صنعت نفت اقلیم کوردستان، خاطرنشان کرد که دولت مرکزی همچنان بر قوانین قدیمی و منسوخ تکیه دارد که با نظام فدرالی سازگار نیستند. وی همچنین در خصوص بودجه تأکید کرد که اقلیم کوردستان به عنوان یک هویت برآمده از قانون اساسی، باید سهم بودجهی خود را مستقیماً دریافت کند و وجود یک وزارتخانه در سطح فدرال نباید منجر به دخالت در جزئیات مدیریت مالی اقلیم شود.
نخستوزیر افزود: «حکمرانی خوب زمانی آسان است که شما خود را وقف هدف کرده باشید. هنگامی که مردم اولویت اصلی شما باشند، مسیر روشن است.»
پیروزی پارت دموکرات کوردستان؛ رأی مردم به خدمات
مسرور بارزانی در بخش دیگری از سخنان خود به انتخابات اخیر پارلمان کوردستان اشاره کرد و دلیل موفقیت پارت دموکرات کوردستان را تمرکز بر ارائهی خدمات دانست. وی اظهار داشت: «در این انتخابات، مردم به "خدمات" رأی دادند. حزب ما همواره برای خدمت به مردم کوردستان و آرمانهای آنان تلاش کرده است. پارت دموکرات کوردستان چتری برای تمام ساکنان اقلیم است و نه فقط کوردها.»
نخستوزیر اقلیم کوردستان با برشمردن دستاوردهای دولت نهم، از جمله پروژههای زیرساختی، راهسازی، بهبود وضعیت برق (پروژهی روناکی) و دیجیتالسازی سیستم بانکی (پروژهی حساب من)، خاطرنشان کرد که این اقدامات اعتماد عمومی را جلب کرده است.
وی همچنین در نقد قانون انتخابات عراق و نحوهی توزیع کرسیها گفت: «با وجود کسب بیش از ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار رأی، پارت دموکرات کوردستان کرسیهایی متناسب با آرای خود دریافت نکرد. قانون انتخابات فعلی عادلانه نیست. برای مثال، در مقایسه با سایر جریانها، تعداد کرسیهای ما نسبت به حجم آرای مکتسبه همخوانی ندارد و امیدواریم در آینده این قانون اصلاح شود تا بازتاب واقعیتری از ارادهی رأیدهندگان باشد.»
دولت دهم؛ ضرورت تشکیل کابینهای فراگیر و کارآمد
در خصوص تأخیر در برگزاری انتخابات و تشکیل دولت جدید، مسرور بارزانی ضمن ابراز تأسف از تعویق دو سالهی انتخابات، تأکید کرد که اکنون باید به سرعت به سمت تشکیل دولت پیش رفت. وی گفت: «ما خواهان دولتی فراگیر هستیم. ما به احزاب اپوزیسیون احترام میگذاریم، اما انتظار داریم تشکیل دولت بر اساس نتایج واقعی انتخابات و وزن سیاسی احزاب باشد.»
نخستوزیر اقلیم کوردستان در مورد مذاکرات با اتحادیه میهنی کوردستان و سایر احزاب تصریح کرد: «پیش از انتخابات ما انعطاف زیادی نشان دادیم، اما اکنون نتایج مشخص است. مبنای تشکیل دولت باید احترام به رأی مردم باشد. ما امیدواریم که دولتی کارآمد و در خدمت مردم تشکیل دهیم و زمان را بیش از این از دست ندهیم.»
پروندهی انرژی؛ زیان میلیاردی توقف صادرات نفت
مسرور بارزانی وضعیت توافق نفتی با بغداد را «موقت» توصیف کرد و راه حل نهایی را تصویب قانون نفت و گاز فدرال دانست. وی با اشاره به توقف صادرات نفت اقلیم کوردستان گفت: «توقف صادرات هیچ برندهای نداشت و میلیاردها دلار به ضرر همه تمام شد که بخش عمدهی این خسارت متوجه اقلیم کوردستان بود، چرا که ما هیچگاه بابت این ضررها جبران خسارت نشدیم.»
وی در توضیح اختلافات فنی با بغداد افزود: «مشکل اصلی در هزینهی استخراج است. ارقامی که وزارت نفت عراق برای هزینهی استخراج در نظر میگیرد، با واقعیتهای زمینشناسی و قراردادهای ما همخوانی ندارد. انتظار ما این است که این مسائل بر اساس واقعیتهای اقتصادی و فنی حلوفصل شود.»
نخستوزیر اقلیم کوردستان همچنین به پیشرفتها در حوزهی گاز و برق اشاره کرد و گفت: «ما در حال حرکت به سمت تأمین برق ۲۴ ساعته هستیم و سرمایهگذاریهای کلانی در بخش گاز انجام شده است تا سوخت مورد نیاز نیروگاهها تأمین شود.»
توانمندسازی جوانان و تقویت بخش خصوصی
مسرور بارزانی با تأکید بر اهمیت تقویت بخش خصوصی برای حل معضل بیکاری جوانان اظهار داشت: «دولت نمیتواند همه را استخدام کند. ما باید بخش خصوصی را تقویت کنیم تا فرصتهای شغلی ایجاد شود.»
وی به ابتکار عملهایی مانند پروژهی «شکوفایی» (Bloom) اشاره کرد که وامهای تجاری به جوانان برای راهاندازی کسبوکار ارائه میدهد. همچنین یکسانسازی قوانین کار و تأمین اجتماعی میان بخش دولتی و خصوصی را گامی مهم برای تشویق جوانان به فعالیت در بازار آزاد دانست و افزود: «پروژهی "حساب من" زیربنای مالی لازم برای این تحولات اقتصادی را فراهم کرده و سیستم بانکی ما را مدرن ساخته است.»
امنیت منطقهای و چشمانداز صلح در سوریه
در پایان این گفتگو، مسرور بارزانی به اوضاع سوریه و مسئلهی کوردها در آن کشور پرداخت. وی راه حل بحران سوریه را در گفتگو و پذیرش تکثر دانست و گفت: «سوریه کشوری با تنوع قومی و مذهبی است. هیچ گروه یا حزبی نباید ایدئولوژی خود را بر دیگران تحمیل کند. تعامل میان نیروهای دموکراتیک سوریه و دمشق باید بر اساس حقوق متقابل و به رسمیت شناختن حقوق تمام جوامع باشد.»
نخستوزیر اقلیم کوردستان تأکید کرد: «صلح تنها با حرف زدن به دست نمیآید، بلکه نیازمند اقدام عملی است. ما باید یاد بگیریم که مکمل یکدیگر باشیم، نه اینکه برای حذف هم تلاش کنیم. اگر این اصل را بپذیریم، منطقه روی آرامش را خواهد دید.»
مشروح این گفتگو را در اینجا بخوانید.
