ENFAL - Mezar taşları ve kayıplar...

K24 - ÇEMÇEMAL

Irak Baas rejiminin Kürtlere yönelik Enfal soykırımının üzerinden 31 yıl geçti ancak hala bazı kurbanların mezarları hala bulunamadı.

Süleymaniye’nin Çemçemal ilçesi, Enfal kurbanları ve şehitlerin başkenti olarak niteleniyor. Enfal katliamlarında en çok kurbanı Çemçemal verdi.

İlçedeki şehit ve Enfal kurbanları mezarlığında mezar taşları göz alabildiğine uzanıyor. Bu mezarlardaki kemik ve kalıntılar, Irak’ın farklı kentlerinden getirildi. Ancak halen en ufak kalıntısı bulunamayan çok sayıda kurban bulunuyor.

Adil, Enfal’de anne - babası, 2 kız kardeşi ve 2 erkek kardeşini kaybeden ve hayatta tek kalan bir Çemçemalli. O, şimdiye kadar ailesinden kimsenin izine, kalıntılarına ulaşamadı. Onlar gibi halen çok sayıda kişi, Irak’ın güney bölgelerinde diri diri gömüldükleri toplu mezarlarda yatıyor. Kurbanların yakınları ise mezarlarının bulunup, Kürdistan’a getirilmelerini istiyor.

Çemçemal Enfal Anıtı’nda toplanan kurbanların yakınları, Irak hükümetinin resmi bir şekilde özür dilemesini ve Enfal dosyasının soykırım olarak kabul edilmesini istiyor.

ENFAL SOYKIRIMI

Baas rejimi döneminde Kürtlere karşı başlatılan “Enfal Harekatı”nda yüzbinlerce masum Kürt soykırıma kurban gitti. 8 aşamada başlayan Enfal, katliam ve göç ettirme şeklinde devam etti.

Enfal’in ilk aşaması 23 Şubat 1988’de Cafayet bölgesinde başlatılmış ve aynı yılın 18 Mart’ına kadar devam etti. 22 Mart’ta başlayıp 2 Nisan’da sona eren 2’nci aşama, Qeredax bölgesini kapsıyordu. Germiyan’da başlayan 3’üncü aşama ise 7 Nisan’da başlayıp 20 Nisan’a kadar devam etmişti. 4’üncü aşama, 3 Mart’ta Qelay Sewke ve Zeyi Bıçuk alanlarında başlayıp 15 Mart’a kadar sürmüştü.

15 Mart’ta başlayıp 25 Mart’a kadar devam eden 5, 6 ve 7’nci aşamalar, Şaqlawa ve Rewanduz bölgelerini kapsamıştı. 26 Mart’ta başlayıp 9 Eylül’e kadar süren son aşamanın hedefinde ise bütün Behdinan Bölgesi vardı.

182 BİN KÜRT KATLEDİLDİ

Baas rejimi, Enfal operasyonlarında bu alanlardaki tüm köy, kasaba ve ilçelerindeki Kürtleri katliamlardan geçirmiş kalanları ise Irak’ın güneyine doğru sürmüştü.

182 bini aşkın Kürt, toplu katliam, kurşuna dizme gibi vahşi yöntemlerle öldürülmüş ve toplu mezarlarda gömülmüş, 4 bine yakın köy yerle bir edilmişti.

16 Mart 1988’de ise Halepçe’ye kimyasal bombalar atılarak 5 bin sivil şehit edildi, 10 bin sivil de yaralandı.

Irak Yüksek Ceza Mahkemesi, 2007’de aldığı bir kararla enfali, Kürtlere karşı girişilen bir jenosit olarak kabul etti ve ardından Enfal katliamına katıldıkları gerekçesiyle yüzlerce kişinin tutuklanması süreci başlatıldı.